Lente = vers leven
Het is weer lente. En lente betekent vers leven. Zo ook in poezen-land. Vanaf eind februari of begin maart wordt het weer langer licht en worden de meeste poezen weer krols na een winterstop. Er zijn ook poezen die in de winter krols worden, maar dat zijn uitzonderingen. De dames roepen verleidelijk naar de kerels en de kerels komen van heinde en verre om zoveel mogelijk nakomelingen te maken. Het resultaat? Een drachtige poes. Daarbij willen die kerels ook nog wel eens een knokpartij aan gaan met de concurrent.
steriliseren/castreren
Zelf ben ik een voorstander van zoveel mogelijk steriliseren en castreren bij poezen en katers. Gewoon omdat ik met enige regelmaat probeer een oudere kat in het asiel te plaatsen nadat de vorige eigenaar er afstand van deed omdat hij/zij de medische kosten voor een behandeling niet kon dragen. Nadat de kat dan beter is geworden moeten we uiteraard zoeken naar een nieuw baasje. En dan kom ik in het asiel en zie daar dramatische taferelen en hokken overvol en de vele vrijwilligers met wallen onder de wangen. Er zijn gewoon echt genoeg (lees: teveel) katten in Nederland en dus hebben we er niet nog meer nodig. Naar mijn idee is elke onbewust drachtige poes er dan ook één te veel.
Maar dat wil niet zeggen dat ik het niet begrijp dat er gekozen wordt voor een nestje frummeltjes. Ze zijn ook echt gewoon super schattig! En het is ook heel leerzaam voor zowel volwassenen als voor kinderen. Dus heeft u er echt goed over nagedacht, ga er dan vooral voor!
Hoe krijg je nou eigenlijk een drachtige poes?
In principe hoeft u dat helemaal niet te weten, de natuur regelt zich meestal vanzelf. Meestal! Maar het is natuurlijk wel handig om te weten wanneer iets op een andere manier verloopt dan “normaal” zodat u kunt ingrijpen als er iets niet goed gaat bij uw drachtige poes.
In principe wordt een poes dus krols en dit blijft ze totdat ze een eisprong heeft. Wel is het krolse gedrag met golven van ongeveer 2 weken. Wij vrouwen hebben ongeveer 1x per 28 dagen een eisprong, maar bij poezen ontstaat er pas een eisprong wanneer de vaginawand wat opgerekt wordt. Dus bij een dekking. Na de eisprong (en dekking) kan het zijn dat ze drachtig wordt, maar hoeft niet. De krolsheid stopt dan wel voor ongeveer 7 weken, zonder dat ze drachtig is. Daarna zal ze weer krols worden. Is de poes wel drachtig dan duurt de dracht ongeveer 61 dagen. Dus dat is twee maanden. In veel gevallen is het zo dat poezen meerdere keren gedekt worden per krolse periode en vaak ook door meerdere katers. Een drachtige poes kan dus in één nest van meerdere katers kittens dragen.
Hoe ziet krolsheid er bij een poes uit?
Via deze link ziet u een filmpje van het gedrag van een krolse poes. De zijn aanhankelijk, gaan vaak liggen op de rug en kijken je “speels” aan. Als je hen aait op de rug gaat de staart vaak opzij.
Heeft u nu een drachtige poes?
Goed, de dekking is geweest. En dan? In principe verloopt de dracht van de poes bijna altijd zonder problemen. Je hoeft dus eigenlijk niet zoveel te doen. Maar mocht je het zeker willen weten dan kun je naar je dierenarts gaan en vragen of ze willen voelen of ze kittens in haar buik heeft. Dit kan vanaf dag 24 na de dekking. Vanaf de 25e dag na de dekking kan er een echo gemaakt worden door je dierenarts. Hierbij gaat je dierenarts dan kijken met een echoapparaat of er kittens in de baarmoeder aanwezig zijn. Dit is niet pijnlijk voor een kat, maar ze moeten wel even op hun rug willen liggen en we moeten hun buik kaalscheren. Vaststellen of u een drachtige poes heeft lukt meestal wel, maar het is niet vast te stellen hoeveel kittens er gaan komen.
Aantal kittens in uw drachtige poes
Vanaf dag 42 kan er een röntgenfoto gemaakt worden van de buik van de drachtige poes. Daarmee kunnen we wel “hoofdjes tellen”. Maar ook daarmee hebben we het heel af en toe nog mis! De dierenartsen verschillen een beetje van mening of het wel of niet maken van een röntgenfoto verstandig is. Ja, röntgenstraling is ongezond. Maar de huidige apparatuur die we gebruiken geven wel veel minder straling af dan de oudere apparaten van vroeger. Het maken van röntgenfoto’s is tegenwoordig dus veel minder schadelijk dan vroeger. Het maken van een foto heeft tegenwoordig dus weinig nadelige effecten op de kittens.
Meer energie voor uw drachtige poes
Mocht je een kittenwens voor je poes hebben, dan heb je op dit moment hopelijk een drachtige poes. Tijdens de dracht groeien er natuurlijk kleine wezentjes in haar buik. Hiervoor heeft ze heel veel voedingsstoffen nodig. Vanaf halverwege de dracht, dus na ongeveer een maand, is het verstandig om haar huidige voeding te vervangen voor een eiwit- en energierijke voeding. Een voorbeeld hiervan is Royal Canin mother and babycat brokken of vlees. Hiermee zal haar eigen lichaam minder “opgegeten” worden en zal ze zelf minder gewicht verliezen. Deze voeding kun je ook gebruiken om de kittens, als ze ongeveer 3 weken oud zijn, te laten kennismaken met voeding.
Ontworming van de drachtige poes
Vlak voor het eind van de dracht moet de moeder in spe ook even ontwormd worden. Let erop dat u een ontworming gebruikt die veilig is voor gebruik tijdens dracht. Zo is bijvoorbeeld Milbemax veilig om te gebruiken tijdens dracht en lactatie. Een drachtige poes geeft de wormen die ze zelf bij zich draagt niet via de placenta door aan de kittens, maar wel via de moedermelk. Dit is anders bij honden waarbij de wormen wel door de placenta heen kunnen. Vandaar dat een moederpoes pas op het eind van de dracht ontwormd moet worden.
Voorbereiding op de bevalling van de drachtige poes
Het mandje
Het mandje of de doos kunt u het beste bedekken met een incontinentie onderlegger. Het meest milieuvriendelijke is een wasbare zoals deze. Hier moet u er dan wel minimaal 2 van kopen zodat u ze om en om kunt gebruiken en wassen. Wilt u liever wegwerp onderleggers dan kunt u bijvoorbeeld deze gebruiken. U kunt zo telkens als de onderlegger vies is deze inruilen voor een schone.
Eindelijk! De bevalling van uw drachtige poes gaat beginnen.
En dan is het eindelijk zover! De bevalling van uw drachtige poes gaat beginnen. Uw kat wordt wat onrustig en kan een beetje hijgerig zijn. Dit is normaal. Er kan ook al wat vruchtwater uit haar vulva komen. Elke kitten komt pas na een aantal persweeën. Wanneer een kat persweeën heeft dan hoort de eerste kitten binnen 45 minuten geboren te worden. Daarna zal ze weer even een periode uitrusten om vervolgens weer persweeën te krijgen. De tweede en alle kittens daarna horen met uiterlijk 30 min persweeën geboren te zijn. Zo niet dan moet u uw dierenarts bellen. Zoals al gezegd is er na een geboorte van elke kitten even een rustperiode. Wanneer een kat niet aan het persen is dan kan er wel twee uur tussen twee kittens in zitten.
De vruchtvliezen
Is er een kitten geboren en haalt de moeder de vliezen er niet vanaf? Dan is het wel nodig om zelf even het mondje en neusje vrij te maken zodat ze kunnen gaan ademhalen. Is de kitten erg sloom of doet de moederpoes er niets mee dan kunt u hem/haar even in uw handen nemen (in de buurt van de moederpoes) en met een handdoekje even goed wrijven. De vliezen mogen er dan uiteraard ook helemaal vanaf gehaald worden. Dit wrijven mag best wel stevig. Hierdoor stimuleert u de bloedsomloop en de ademhalingsreflex. U zult zien dat na een minuut of 5 tot 10 de kitten veel actiever wordt. Zodra er wat leven in zit legt u de kitten terug bij de moeder.
Placenta's
Naast de geboorte van de kittens moeten er ook placenta’s naar buiten komen. In totaal moeten er even veel placenta’s zijn als kittens, maar soms komen ze pas op het eind van de bevalling naar buiten. Een poes wil ze graag opeten omdat er veel voedingsstoffen in zitten. Wanneer ze er echter te veel van eet kan ze er diarree van krijgen. Dus laat haar er twee of drie opeten maar vang de rest even weg. Mocht een navelstreng bij een kitten wat blijven bloeden dan kunt u er een flosdraadje omheen binden op ongeveer 1,5 cm afstand van het buikje. Na een paar dagen valt het navelstrengstompje er dan vanzelf af.
Zitten er geen kittens meer in de buik van de drachtige poes?
Als de kittens allemaal geboren zijn dan zal de rust in het nest wat terugkeren. Blijft moederpoes echter wat onrustig dan is het verstandig om zelf nog even in haar buikje te voelen of u wellicht nog een kitten voelt zitten. Voelt u er een zitten en komt deze niet vanzelf naar buiten binnen 2 uur na de vorige kitten ofwel na 30 minuten persweeën dan moet u contact opnemen met uw dierenarts. Overigens is het ook niet zelden zo dat de bevalling ’s avonds plaats vindt en tegen middernacht beëindigd lijkt te zijn, maar dat er dan de volgende ochtend toch nog een extra kitten gekomen is. Dus het kan ook geen kwaad om moederpoes nog even te bevoelen ook al is ze wel rustig.
Op dit filmpje kun je de bevalling van een poes zien.
Nadat er een kitten geboren is.
Na de geboorte hoort de moeder de kitten goed schoon en droog te likken en hoort de kitten ook lekker bij de moeder te gaan drinken. Hierdoor ontstaan er bij de moeder weer weeën en kan de volgende kitten gaan komen. De eerste twee dagen zitten er in de moedermelk ook heel veel afweerstoffen tegen de meest voorkomende ziekteverwekkers. Het is dus erg belangrijk voor de weerstand van de kittens dat er goed gedronken wordt.
De dagen na de bevalling
Zijn de kittens geboren en is er weer rust in het nest dan is het verstandig om ze allen even van een kleurtje te voorzien zodat u ze goed uit elkaar kunt houden. Veel mensen maken gebruik van veters, maar beter is het om gekleurde nagellak te gebruiken. In veters kunnen ze nog wel eens verstrikt raken.
Wegen
U doet er ook verstandig aan om ze allemaal elke dag even te wegen op een keukenweegschaal. Ze moeten elke dag een beetje zwaarder worden en allemaal ook een ongeveer evenveel groeien. Is er bij een kitten gewichtsverlies dan krijgt deze kitten niet voldoende melk binnen. U kunt deze kitten dan het beste even laten onderzoeken bij uw dierenarts of er geen medische oorzaak voor kan zijn zoals bijvoorbeeld een open gehemelte of een hazenlip. Als dat niet het geval is dan kunt u eerst proberen de kitten wat vaker aan te leggen bij de moeder. Helpt dat niet dan is het verstandig om deze kitten met een flesje van wat extra melk te voorzien. Hiervoor kunt u Royal Canin Babycat milk gebruiken. Hierin zit de melkpoeder die u zelf met water kunt aanmaken en ook een flesje om het aan de kittens te kunnen geven.
Fitte moeder
Verder moet moederpoes goed voor de kittens zorgen en zelf ook een fitte indruk maken. Ze mag wel wat vloeistof verliezen uit haar vulva, maar het mag niet stinken of etterig zijn. Na 10 dagen moet de uitvloeiing verdwenen zijn.
Extra voeding
Wanneer kittens erg onrustig zijn en wat pieperig dan kan het zijn dat ze te weinig melk binnen krijgen ofwel dat ze het te koud hebben. Een warmtelamp of kruik kan dan helpen. Wanneer ze onrustig blijven is het verstandig om ze te laten nakijken bij een dierenarts. Als alles verder normaal blijkt te zijn dan zal er waarschijnlijk geadviseerd worden om de kittens te gaan bijvoeren met babykittenmelk.
Starten met kattenvoeding
Als de kittens ongeveer 3 weken oud zijn mag u ze laten kennismaken met kittenvlees of kittenbrokjes. Geef niet teveel, want ze zullen de eerste keer alleen maar een grote bende maken. Met wat geluk nemen ze er een hapje van. Na een aantal keer zullen ze er steeds meer van gaan eten.
Hun eerste ontworming
Ook moeten de kittens ontwormd worden. Dit moet gebeuren op de leeftijd van 3 weken, 5 weken en 7 weken leeftijd. Daarna moeten ze elke maand ontwormd worden totdat ze 6 maanden oud zijn. U kunt hiervoor deze ontwormingspasta gebruiken. Ook moederpoes moet telkens ontwormd worden als de kittens ook een ontworming krijgen. U kunt daarvoor de milbemax gebruiken.
De vaccinaties
In Nederland vaccineren we katten tegen kattenziekte en niesziekte. Beide ziektes komen nog met enige regelmaat in Nederland voor en ook katten die niet buiten komen lopen een risico omdat u die betreffende virussen met uw lichaam/kleding kunt meebrengen. De vaccinaties moeten kittens krijgen op de leeftijd van 9 weken en 12 weken. Hiervoor moet u een afspraak maken bij uw dierenarts.
Het vertrek
Wettelijk gezien mogen kittens vanaf 7 weken leeftijd bij de moederpoes weggehaald worden. Als dierenartsen zijn wij echter van mening dat dit te vroeg is en adviseren eerder een leeftijd van 10-12 weken. Dit omdat in de periode van 7-10 weken de kittens nog heel erg veel leren over sociaal gedrag met hun broertjes en zusjes. De kittens zullen later dus veel socialer worden naar andere katten toe. En zo kunt u zelf ook iets langer van die dotjes genieten!
Tot slot
Ik wens u en uw drachtige poes uiteraard een heel soepel lopende dracht en bevalling toe. Wanneer u iets niet vertrouwd kunt u via whatsapp contact met mij opnemen voor advies. Reageer ik niet snel genoeg? Neem dan voor alle zekerheid contact op met uw eigen dierenarts.