Je kat is bang van vuurwerk

Wanneer je kat bang van vuurwerk is verpest dit jouw hele feestelijke gevoel. Niets is zo naar om te zien als een doodsbange kat. In dit artikel vertellen we je dan ook alle mogelijke hulpmiddelen om je kat minder last van vuurwerkangst te laten hebben. We bespreken wat vuurwerkangst is, welke symptomen je ziet bij een kat die bang is van vuurwerk en we geven je tips hoe je het geluid van vuurwerk minder hard bij je kat laat binnen komen. En we vertellen je meer over de mogelijke medicatie die een dierenarts kan voorschrijven. Door het toepassen van alle onderstaande tips hebben jij en je kat zeker weten gewoon een fijne jaarwisseling! Alle tips voor honden met vuurwerkangst vind je hier. 

Waarom zijn katten bang van vuurwerk?

• Gevoelig gehoor: katten hebben erg goede oren die zachte geluiden al zeer goed opvangen. Wij mensen hebben een minder goed gehoor dan katten en zelfs wij schrikken al van het kabaal. Kun je nagaan hoe heftig het vuurwerkgeluid bij je kat binnen komt. Best een goede reden voor je kat om bang van vuurwerk te zijn dus.
• Onvoorspelbare knallen: Wanneer je weet dat er een knal aan zit te komen dan is het minder eng. Voor katten is een vuurwerk-knal totaal niet te voorspellen. Zowel de timing als de kracht van de knal kunnen ze niet aan zien komen. Dit zorgt ervoor dat je kat extra bang wordt van vuurwerk.
• Trillingen: De knallen zorgen ervoor dat er trillingen ontstaan in voorwerpen en in de lucht. Je kat kan dit beter voelen dan jij en ik. Wij zouden ook schrikken wanneer we een flinke trilling onder onze pootjes voelen en we niet weten waardoor het komt.
• Associatie met gevaar: Instinctief weten zoogdieren, dus ook katten, dat harde geluiden gevaar kunnen betekenen en dat ze beter kunnen vluchten van het geluid om veilig te zijn. Maar waar ren je heen als het geluid overal vandaan lijkt te komen?

Welke symptomen kun je opmerken wanneer je kat bang van vuurwerk is?

Wanneer jouw kat bang is van vuurwerk dan kun je de volgende symptomen zien:

• Gespannen lichaamshouding
• Hij probeert zich te verstoppen op een plek waar het kabaal minder is. Bijvoorbeeld onder een bed, in een kast, of in een doos.
• Je kat kan meer gaan blazen, mauwen of zelfs schreeuwen. Zo proberen ze de bron van hun angst, in dit geval het vuurwerk, te laten stoppen. Aanval is immers de beste verdediging. 
• Trillen of bibberen is een lichamelijk reactie wanneer er sprake is van vuurwerkangst. Het wordt veroorzaakt door onder andere de vrijstelling van de hormonen Adrenaline en Cortisol in hun lichaam. Dit heeft als gevolg dat er een verhoogde doorbloeding in de spieren zal ontstaan, met soms als gevolg een onwillekeurige spiersamentrekking. Er wordt gedacht dat het de spieren vast opwarmt om zich klaar te maken voor spieractiviteit die nodig is om uit een levensbedreigende situatie te ontsnappen. 
• Poging tot ontsnappen uit de ruimte met de herrie. 
• Verminderde eetlust door een verhoogde Adrenaline en Cortisol vrijstelling door de stress. 
• Overmatig wassen is een manier om hun lichaam te laten ontspannen. Het is afkomstig uit hun prille jeugd waarbij hun moeder hen waste en ze zich daardoor veilig en geborgen voelden. 
• Agressie zien we ook regelmatig bij katten die bang van vuurwerk zijn. Aanval is immers de beste verdediging. 
• Onzindelijkheid doordat een kat niet naar de kattenbak durft te lopen of zijn territorium extra wil afbakenen om zichzelf een veiliger gevoel te geven. 
• Verminderde interactie met hun huisgenoten. Je wil je gewoon even op jezelf concentreren en niet bezig zijn met een ander als je doodsangsten hebt. Laat je kat die bang is voor vuurwerk dan ook met rust als hij jou niet uit zichzelf opzoekt. Even bij hem kijken is prima, maar ga jezelf niet aan hem opdringen. 

Geluidstraining om vuurwerkangst te voorkomen

Op het moment dat je kat al bang is van het vuurwerk dan is het natuurlijk niet meer mogelijk om dit in enkele dagen te trainen. Maar wellicht ben jij een van de weinigen die er van te voren al over nagedacht heeft. Het helpt katten enorm als ze kunnen wennen aan het geluid van vuurwerk. Dit kun je doen door in je huis vuurwerkgeluiden af te spelen.

Je begint op een laag geluidsniveau en blijft dit elke dag even een kwartiertje afspelen. Telkens wanneer je merkt dat je kat er totaal niet meer op reageert dan kun je hem een fractie harder zetten. Steeds iets harder, totdat je merkt dat je kat er zich iets oncomfortabel bij gaat voelen. Dan laat je hem op dit volume weer elke dag een kwartiertje wennen totdat hij er wederom niet meer op reageert. En dan zet je hem weer iets harder. Dit blijf je herhalen totdat het geluid van het vuurwerk vergelijkbaar is met het vuurwerk dat je in jouw huis zou horen met oud-en-nieuw. 

Je kunt op de diverse media tegenwoordig zeer geschikte vuurwerk-geluiden vinden. Spotify, Apple music, Youtube ze hebben ze allemaal wel. Maar als je een gratis versie hebt dan krijg je ook regelmatig reclame te horen. En laat die reclame tijdens de vuurwerk-periode nou net heel vaak vuurwerk geluiden bevatten! Dat is dus niet zo handig als je bezig bent met een training. Heb je net een goed volume gevonden voor je kat, krijg je een reclame die altijd net iets harder is, vol met keiharde vuurwerk geluiden. Dan is je training al die tijd voor niets geweest. Je kunt in dat geval beter een vuurwerk-cd kopen zodat je kat de vervelende reclame niet hoeft te horen. 

Doe je kat een GPS-tracker om wanneer hij bang is van vuurwerk

Zoals we al vertelden kunnen katten in hun fight-or-flight reactie beslissen om weg te rennen van het vuurwerk-kabaal. Het is dan ook zeker niet zeldzaam dat een kat in blinde paniek het huis uit glipt en het op een rennen zet. Door de vele extra knallen op straat blijft je kat maar rennen en weet op een gegeven moment niet meer waar hij is. De weg naar huis terugvinden is in die gevallen dus zeer moeilijk voor ze. 

Door je kat een GPS-tracker om te doen kun je uitvinden waar je kat zich bevindt en hem dan gaan ophalen. Hij is immers bij jou in huis het meest veilig. Een veel gebruikte tracker is de Apple airtag. Deze heeft immers geen abonnement nodig en de batterij gaat een jaar lang mee. Dit in tegenstelling tot de vele andere GPS-trackers die het maar een paar dagen doen en wel een abonnement nodig hebben. Het nadeel is echter dat je kat binnen 100m van een apple apparaat moet komen zodat het signaal via dat apparaat anoniem doorgegeven kan worden en niet real-time is. Woon je dus in een bosrijk gebied dan is dit wellicht een iets minder geschikte oplossing in jouw geval. Maar in die gebieden zul je sowieso waarschijnlijk minder overlast hebben van vuurwerk.   

Vuurwerk-vrij pension

De meeste katten hebben vrij veel stress wanneer ze voor een paar dagen naar een pension gebracht worden. Maar is jouw kat dit gewend en lijkt hij er niet veel last van te hebben, dan zou het wellicht een mooie oplossing zijn om hem in een vuurwerk-vrij pension te plaatsen wanneer hij erg bang is voor vuurwerk. Je moet dan natuurlijk wel zeker weten dat het in dat gebied echt vuurwerk-vrij is en dat je kat echt geen stress heeft in dat pension. 

Maak een geluidsdempende schuilplaats als je kat bang is van vuurwerk

In de meeste gevallen begint het vuurwerk al een maand voor de jaarwisseling hoorbaar te worden. Vanaf dat moment (of eigenlijk kun je hem ook het hele jaar laten staan) is het verstandig om een holletje voor je kat te maken waarin hij zich veilig voelt. Zo kun je bijvoorbeeld een grote bench voor een hond kopen en hier heel veel dikke dekens overheen doen. Elk dekentje dat je kunt vinden, plus elke slaapzak die je in huis hebt doe je er overheen. Wel natuurlijk een kleine opening houden waar je kat door kan om erin en eruit te gaan. De dekens houden heel veel van het geluid en de trillingen tegen zodat je kat zich er vaak veel veiliger voelt dan gewoon in je woonkamer.

Je kunt je kat aan deze plek laten wennen door hem daar zijn voer in te geven. Leg er ook een lekker warm kussentje in en zet er een kleine kattenbak in (kitten kattenbak is het meest handige). Desnoods maak je er één van een kartonnen doosje, gevuld met kattenbakkorrels. Het zal je kat echt niet zoveel uitmaken hoe het eruit ziet. Wanneer je kat bang is dan wil hij waarschijnlijk het liefst in dat holletje blijven zitten en daar zijn eten ontvangen en kunnen plassen en poepen zonder die enge wereld in te moeten gaan.

Zorg dat je kat binnen blijft als hij bang is van vuurwerk

Er zijn een hoop mensen in Nederland die niet bepaald diervriendelijk zijn. Zo wordt er vaak vuurwerk naar katten gegooid, maar ook met enige regelmaat vindt iemand het leuk om vuurwerk aan de staart van een kat te binden en dit dan aan te steken. Of erger… En zeker als er ook nog een flinke portie alcohol bij komt kijken verzinnen mensen nog veel ergere dingen. Dit is uiteraard een zware vorm van dierenmishandeling en daarom ook strafbaar in Nederland, maar we zien ze als dierenarts elk jaar weer binnengebracht worden. En de katten die daar aan overlijden zien we dan meestal nog niet eens. 

Dus neem alsjeblieft geen risico’s. Hoe hard je kat ook smeekt om hem naar buiten te laten, laat hem met name met oud-en-nieuw absoluut niet naar buiten! Dat is echt het meest veilige voor je kat. 

Stel je kat gerust: gedragstherapie

De meeste katten die bang van vuurwerk zijn willen gewoon met rust gelaten worden en zich terug trekken. Lijkt jouw kat er toch behoefte aan te hebben om lekker bij jou in de buurt te zijn dan kun je hem geruststellen door hem lekker te aaien en op een rustige, ontspannen toon tegen hem te kletsen. Hij verstaat je niet, maar aan jouw stem hoort hij of jij ontspannen bent. En op basis daarvan zal je kat zich hoogstwaarschijnlijk ook wat kunnen ontspannen. Bevestig hem niet teveel in zijn vuurwerkangst, maar laat hem wel zien dat je door hebt dat hij bang van het vuurwerk is en dat je dat begrijpt. Wees zijn rots-in-de-branding.

Ben je echter zelf ook een beetje onrustig door het vuurwerk dan kunnen jullie elkaar echter versterken in je vuurwerkangst. Probeer in dat geval zelf te kalmeren of iemand erbij te halen die geen last van vuurwerkangst heeft en die je kat wel goed kent. Die persoon kan jullie wellicht zelfs beide wel tot steun zijn. 

Geeft je kat aan dat hij met rust gelaten wil worden? Dwing jezelf dan niet aan hem op. Hij krijgt op dat moment alleen maar meer stress. 

Zet kalmerende muziek op om vuurwerkgeluid te overstemmen

Uit een onderzoek gedaan door Bowman, Dowell en Evans is gebleken dat honden zich zullen ontspannen door het luisteren naar rustgevende muziek. Dezelfde resultaten zien we echter niet bij katten. Katten blijven stress hormonen maken ongeacht de rustgevende muziek. Toch blijkt uit een onderzoek uitgevoerd door Amanda Hampton, Alexandra Ford, Roy Cox, Chin-chi Liu en Ronald Koh in de dierenartsenpraktijk dat katten minder stress-gedrag laten zien bij het horen van rustgevende muziek, terwijl ze dus nog steeds wel inwendige stress reacties hebben. 

In het kader van baat het niet, schaadt het ook niet, adviseren we dan ook om toch muziek op te zetten die speciaal gemaakt is voor katten. Al is het maar om de knallen van buiten iets te overstemmen. Het opzetten van “gewone” klassieke muziek of andere rustgevende muziek lijkt minder goed te werken dan muziek die speciaal voor het katten-oor en -brein gemaakt werd. 

Natuurlijke middelen om je kat minder bang van vuurwerk te laten zijn

Er zijn verschillende natuurlijke voedingssupplementen of andere natuurlijke stoffen die effect blijken te hebben op de manier waarop een kat zich kan ontspannen. Hieronder vertellen we je meer over een paar van deze middelen. 

Zylkène

Zylkène bevat het decapeptide alfa-casozepine. Door onderzoek is bewezen dat die stof inwerkt op de hersenen van je kat en geeft een angstremmend resultaat. Aangezien het enkel een bestanddeel is dat uit melkeiwit gehaald wordt mag dit middel vrij verkocht worden. Het middel kan veilig gecombineerd worden met andere medicijnen. Zylkène is er in capsules en smakelijke kauwtabletten. Het is verstandig om dit minimaal een week voor de vuurwerkangst bij je kat te gaan inzetten, maar liever nog langer van tevoren. Hier lees je de bijsluiter zodat je meer informatie kunt terugvinden. Het is geen wondermiddel dat een totaal relaxte kat oplevert. Maar het haalt wel de scherpste randjes van zijn vuurwerkangst weg. 

Telizen

Telizen bevat de stof L-theanine. Dit is een aminozuur dat voorkomt in theebladeren en het heeft een ontspannen effect op mens en dier. Het onderzoek uitgevoerd door V Dramard, L Kern, J Hofmans, C A Rème, C S Nicolas, V Chala en C Navarro bewijst het kalmerende effect bij katten. Ook Telizen is een voedingssupplement en mag dus vrij verkocht worden. Dit middel mag ook zonder problemen gecombineerd worden met andere medicatie. In de bijsluiter lees je hier meer informatie over. Wel heeft het minimaal 14 dagen inwerktijd nodig, maar liever zelfs 30 dagen. 

CBD-olie

Hierbij is de eerste reactie van mensen vaak dat ze hun dier niet willen laten hallucineren. Gelukkig is dat hierbij niet het geval. CBD-olie levert geen stoned gevoel en geeft geen psychedelische effecten aan je kat die bang is van vuurwerk. De hallucinerende stoffen uit cannabis zitten niet in CBD-olie. Het heeft de voorkeur om de cbd-olie 5% oplossing te gebruiken bij katten. Het onderdrukt enkel de vuurwerkangst bij katten en heeft verder geen andere gevolgen. Hoewel het ook een ontstekingsremmende werking heeft als je kat last van een ontsteking heeft. In geval van vuurwerkangst is dit uiteraard niet van toepassing.

Ook in dit geval dien je er ruim van tevoren mee te starten. Liefst minimaal 2 weken vooraf. De startdosering bedraagt 2x daags 1 druppel van een 5% oplossing en deze kan verhoogd worden naargelang het effect met een maximum van 5 druppels per 24 uur. Deze dosering geldt voor elke kat met welk gewicht hij dan ook heeft. Vandaar dus ook dat je er zo vroeg mogelijk mee moet beginnen. Dan heb je ruim de tijd om te zoeken naar de juiste dosering voor jouw kat.

Rescue Remedie voor katten

Rescue Remedy is een bekend middel dat extracties van diverse planten bevat die vuurwerkangst helpen te verminderen. Hierin zitten de vijf Bach bloesems: Cherry Plum, Clematis, Impatiens, Rock Rose en Star of Bethlehem. Ook bij dieren wordt dit veelvuldig ingezet om de stress te verminderen. Er is inmiddels een variant speciaal voor dieren op de markt waarin geen alcohol zit. Katten houden namelijk niet van de smaak van alcohol. De alcoholvrije variant van Rescue Remedy wordt door katten dan ook beter opgenomen dan de normale variant.

Feromonen

Naast voedingssuplementen kun je ook gebruik maken van feromonen om je kat minder angstig te laten zijn voor vuurwerk. Feliway is een product dat bewezen effect heeft. Het onderzoek is gedaan door Xavier De Jaeger, Laurianne Meppiel, Sarah Endersby, Andrew Howard Sparkes. Feromonen zijn te vergelijken met geurstoffen die in de kitten-tijd door de tepels van de moederpoes uitgescheiden worden zodat de kittens een geborgen en veilig gevoel krijgen. Dezelfde feromonen kun je ook gebruiken bij katten wanneer ze bang van vuurwerk zijn. Een verdamper werkt op stroom en werkt ongeveer 4 weken. Daarna kun je een navulling kopen. Plaats deze Feliway verdamper het liefst in de buurt van het holletje dat je voor je kat gemaakt hebt en zorg dat de ruimte waarin je de Feliway verdamper gebruikt niet extreem vaak geventileerd wordt, aangezien de concentratie in de lucht daardoor afneemt en het dan dus minder goed werkt.

Sterkere medicijnen wanneer je kat bang is van vuurwerk

Wanneer bovenstaande middelen onvoldoende bij je kat werken en je kat nog altijd heel bang van vuurwerk is dan kun je overgaan op medicatie van je dierenarts. Dit zijn altijd behoorlijk heftige medicijnen die je kat flink suf kunnen maken. Het is dan ook belangrijk dat je niet zomaar overgaat op deze medicatie. Een beetje vuurwerkangst kan je kat prima aan zonder medicatie. Maar bij echt blinde paniek zijn deze medicijnen goed in te zetten en zo je kat te ondersteunen om de ellendige dagen door te komen. 

Elk jaar krijgen dierenartsen een advies vanuit de faculteit Diergeneeskunde wat voor dat jaar het beste advies is wat betreft medicatie. In de eerste plaats moeten we als dierenarts altijd eerst medicatie voorschrijven die geregistreerd is voor katten en tegen vuurwerkangst. Helaas bestaan deze medicijnen voor katten niet. Daarom mogen we in dat geval kiezen voor een middel dat niet geregistreerd staat voor gebruik bij katten, maar waarvan we wel weten dat het gebruik veilig is. Hieronder vertellen we je meer over deze middelen. 

Sileo

Als eerste mogelijke keuze hebben we het middel Sileo. Dit is een pasta die je op de binnenkant van de wang van je kat smeert en dat daar blijft plakken en opgenomen wordt in de bloedsomloop. Mocht je kat dit doorslikken dan wordt het medicijn inactief gemaakt in de maag en werkt het dus niet. De werkzame stof die in Sileo zit is dexmedetomedine wat een versuffende en angstremmende werking heeft. De bijsluiter van Sileo vind je hier. 

Dit middel kun je beginnen te geven op het moment dat de ergste vuurwerkangst er is en vervolgens elke 2 uur herhaald worden. Dit kan maximaal 5x. Daarna is het belangrijk dat er 12u tussen de giften zit. Dit middel is dan ook niet geschikt om de hele maand December toe te passen, maar enkel voor oudjaarsavond. 

Gabapentine

Bij katten hebben we ook gemerkt dat de humane pijnstiller Gabapentine bij de meeste katten ook een behoorlijk versuffende werking heeft. Daarom is Gabapentine ook zeer geschikt als versuffend medicijn bij katten die bang van vuurwerk zijn. De meeste dierenartsenpraktijken maken gebruik van de humane tabletten die gewoon Gabapentine heten. Maar er is inmiddels ook een voor katten geregistreerde versie, namelijk Bonqat waarin Gabapentine zit. Dit is een drankje dat in principe 1x per 24u gegeven kan worden, hoewel er soms ook voor gekozen wordt om het 2-3x per dag te geven. Volgens onderzoek zou dit geen probleem zijn, maar heel uitvoerig onderzoek is er echter nog niet naar gedaan. 

Ook dit middel kun je het beste alleen gebruiken op oudjaarsdag en eventueel op nieuwjaarsdag, maar niet de hele maand December. 

Andere mogelijkheden

Wanneer een kat bang van vuurwerk is, maar ook een bepaalde medische aandoening heeft, dan kan het zo zijn dat Sileo en Gabapentine geen geschikte middelen zijn om bij die specifieke kat in te zetten. Dit geldt bijvoorbeeld als een kat hartproblemen heeft of slecht werkende nieren. Of geen optimale leverfunctie. In dat geval kan het verstandiger zijn om gebruik te maken van Alprazolam of Diazepam. Deze medicijnen hebben echter een minder krachtige werking dan Sileo en Gabapentine en zijn daarom niet de eerste keuze. Daarnaast is er met name bij Diazepam soms juist extra vuurwerkangst bij de kat, doordat hij zijn lichaam minder actief kan bewegen. 

De dagen nadat je kat bang geweest is van vuurwerk

Als je kat erg bang van vuurwerk was dan heeft hij uiteraard heel veel stress gehad. Dit zorgt ervoor dat hij heel hoge Adrenaline en Cortisol gehaltes in zijn bloed gekregen heeft. Zijn lichaam is op die manier in een extreme staat van paraatheid gebracht. Zodra je kat zich weer wat kan ontspannen dan zal zijn lichaam zich nog een aantal dagen moeten gaan herstellen. Hij zal die dagen dan ook vaak extra veel slapen, extra aandacht vragen en wellicht zelfs wat extra eten en drinken nodig hebben. 

Ga in zo’n periode dan ook niet in zijn omgeving heel drukke feestjes geven of andere stressvolle dingen organiseren. Hij heeft nu gewoon even een dag of 3 totale rust nodig. Je zult zien dat hij elke dag iets actiever en meer zichzelf wordt. 

Tips voor de volgende vuurwerkperiode

Zet in je agenda op vaste dagen dat je even een vuurwerktraining met je kat doet om hem te laten wennen aan het geluid van vuurwerk. Dus koop die vuurwerk-cd en neem ruim de tijd om de training op tijd te kunnen voltooien. De echt bange katten kunnen daar vaak wel langer dan 6 maanden voor nodig hebben. 

Beoordeel het effect van de middelen die je gebruikt hebt en bedenk of je ze volgende keer weer wilt gebruiken. Vooral voor de middelen die je van je dierenarts nodig hebt is dit belangrijk. Overleg desnoods met onze Dierenarts Nanda hoe je ervaring was met bepaalde medicatie en welke opties je volgende keer beter kunt proberen. 

Sterkte voor jou en je kat met vuurwerkangst!

We weten dat voor veel katten-eigenaren deze periode met vuurwerk erg stressvol en vervelend kan zijn. De vuurwerkangst van je kat verpest voor jou alle feestelijkheden. Hopelijk is je kat dit jaar met bovenstaande tips en tricks minder bang van het vuurwerk en kun je zelf toch nog een beetje genieten. Happy New Year!