Tandsteen verwijderen bij honden
Hoe doe je dit zonder narcose?
Veel honden hebben last van tandsteen. Hierdoor zullen op termijn ontstekingen en losse tanden of kiezen ontstaan. Daarom is het belangrijk om eens in de zoveel tijd tandsteen te verwijderen bij honden. In dit artikel leggen we je uit hoe tandsteen gevormd wordt en hoe je het zelf kunt verwijderen. En natuurlijk vertellen we je ook hoe je de vorming van tandsteen bij je hond in de toekomst kunt tegen gaan. Lees dus snel hoe je het gebit van jouw hond kunt verbeteren!
Waar krijgt een hond tandsteen van en wat is het?
De tanden van pups en kittens zijn in principe prachtig parelwit op het moment dat ze doorkomen. Het tandglazuur is nog vers van de pers en dus nog schoon. Na verloop van tijd zullen mineralen vanuit het speeksel en de voeding vasthechten op de tanden van je hond. Daarbij ontstaat een harde substantie die doorgaans donkerbruin van kleur is. We noemen dit tandsteen. En tandsteen bij de honden komt helaas vaak voor en moet dus af en toe verwijderd worden.
Tandsteen is, zoals gezegd, een harde substantie op de tanden van je hond en kun je dus niet met een gewone tandenborstel weg poetsen. Het is dan ook niet hetzelfde als tandplak, dat wel weg te poetsen is. Tandsteen kan echter wel goed ontstaan op tanden die bedekt zijn met een laagje tandplak. Er is dan ook wel een relatie tussen tandplak en tandsteen. Mineralen hechten namelijk beter vast op tandplak dan op glazuur.
Is tandsteen schadelijk voor honden?
Een beetje tandsteen kan geen kwaad. Helaas gaan er wel bacteriën in groeien die op termijn voor klachten zorgen. Met name tandsteen dat tegen het tandvlees aan groeit zal het tandvlees gaan irriteren. Dit noemen we ook wel een tandvleesontsteking. Dit is pijnlijk voor je hond. Hoe meer het tandvlees ontstoken raakt, hoe meer de wortel van de tand of kies los gaat zitten. Wellicht kun je je voorstellen dat een tandvleesontsteking en ontstoken tandwortels pijnlijk zijn voor je hond.
En een wortel die begint los te zitten komt natuurlijk op den duur helemaal los. Zijn tand of kies valt dan uit zijn bek. Dat is op dat moment wel prettig voor je hond, want dan gaat de ontsteking zich herstellen en verdwijnt de pijn voor je hond. Je hond kan prima leven met een tand of kies minder. Maar helemaal zonder tanden en kiezen leven is toch niet ideaal. En de pijn die ermee gepaard gaat is al helemaal vervelend!
En het kan ook zijn dat er een infectie van het kaakbot ontstaat. Er kan zich dan etter gaan ophopen in een holte in het bot van de kaak. Maar uiteindelijk gaat het lichaam die etter proberen te verwijderen door een gaatje te maken door het bot heen en door de huid heen. Meestal gebeurt dit op de neusrug van je hond. Ze krijgen dan uiteindelijk een dikke, pijnlijke neusrug met een gaatje waar etter uit komt. En dit gaat niet vanzelf weg. Dus zul je op dat moment langs je dierenarts moeten gaan om je hond te laten behandelen.
Hoe herken je tandsteen bij honden?
Tandsteen kun je makkelijk herkennen. Het is een geel-bruine (soms bijna zwarte) verkleuring die je op de tanden van je hond kunt zien zitten. Vooral op de hoektanden en op de scheurkiezen gaat vaak tandsteen zitten. Daar herken je dit het snelst. Zeker bij de kleinere rassen ontstaat er erg snel tandsteen en is het goed te zien.
Hoe herken ik ontstekingen in de bek van mijn hond?
De ontstekingen die als gevolg van tandsteen ontstaan herken je als knalrood tandvlees bij je hond. Normaal gesproken is tandvlees mooi roze, maar zodra het rood is dan is het ontstoken. Vaak bloedt het ook snel als je het een beetje aanraakt. Naast het feit dat je het kunt zien, zul je het ook meestal ruiken. De bacteriën in het tandsteen maken bepaalde geurstoffen die vrijkomen in de adem van je hond. En die kunnen enorm stinken. In sommige gevallen is het haast ondraaglijk om bij je hond in de buurt te zijn. Ook kun je losse tanden en kiezen wel herkennen. Beweeg de tanden gewoon even met je vingers heen en weer. Zitten ze vast dan zijn ze in orde. Zitten ze los dan is dit nagenoeg altijd het gevolg van tandsteen als er geen sprake is geweest van een ongeluk.
Zelf tandsteen bij honden verwijderen zonder narcose
Hoe kun je nou zelf tandsteen verwijderen bij honden? Het is eigenlijk vrij simpel. Het tandsteen moet met een speciale krabber verwijderd worden. Wanneer er al sprake is van los zittende tanden of een ernstige tandvleesontsteking dan is de enige optie om dit te laten doen door je dierenarts. Het doet je hond teveel pijn om deze tanden zelf schoon te maken. Je dierenarts zal onder narcose het gebit van je hond reinigen en eventuele tanden trekken indien nodig. Je hond blijft immers niet stil zitten voor een lokale verdoving zoals wij mensen dat kunnen.
Maar wanneer het enkel wat tandsteen is en er nog geen loszittende en dus nog geen pijnlijke tanden zijn dan kunt je het ook prima zelf doen. Je hond moet dan alleen wel even willen meewerken.
Eerst oefenen zonder krabbertje
Probeer eerst eens of je hond stil wil liggen of zitten terwijl je aan zijn kiezen zit met je nagels. Als dat al niet lukt is het zeer moeilijk ze te overtuigen dit wel te gaan doen met een tandsteenkrabber. Soms kun je dit wel in een paar maanden aanleren bij je hond. Mocht hij/zij dit goed toelaten dan kun je zelf een tandsteen krabbertje kopen. Onderstaande tandsteen krabber kost bijvoorbeeld nog geen €10,- . Tandsteen bij honden verwijderen door de dierenarts kost al gauw €300,- of meer. Dus het is zeker de moeite waard om het tandsteen eerst zelf proberen te verwijderen met onderstaande tandsteen krabber.
Begin met de makkelijke stukken tandsteen verwijderen bij honden
Mochten er grote dikke brokken tandsteen aanwezig zijn dan is het verstandig om daarmee te beginnen. Die gaan namelijk het snelst voor ellende zorgen en zijn daarnaast het makkelijkst te verwijderen. Je hond moet ook even wennen aan het gevoel van de behandeling. Ga dus ook niet het hele gebit van je hond in één keer schoonmaken. Doe liever om de paar dagen èèn tand of kies. Het heeft immers geen spoed! Je hond zal in de toekomst vaker bereid zijn om mee te werken als hij het niet zo heel erg vond. En vergeet het gebruik van beloningssnoepjes achteraf ook niet! Beloon hem ervoor dat hij bereid was mee te werken.
Hoe gaat tandsteen verwijderen bij honden in zijn werk?
Je zet het krabbertje op de tand of kies aan de kant van het tandvlees en krast het tandsteen eraf in de richting van de punt van de tand. Soms komt dan ineens een groot stuk van het tandsteen los. De tand ziet er dan ineens veel schoner uit. Hoe groter de brok tandsteen is, hoe makkelijker het vaak te verwijderen is. Je moet net zo lang krabben als je hond het toe laat. Of totdat de tand of kies schoon is (dus tot hij er weer wit uitziet). Als er een lichte vorm van tandvleesontsteking aanwezig is dan kan het soms zo zijn dat het tandvlees makkelijk gaat bloeden als je er tegenaan komt. Dit is dan even pijnlijk voor je hond. Dus probeer het te voorkomen. Maar het kan verder geen kwaad. Het bloeden stopt snel en het wondje geneest makkelijk zodra er geen tandsteen meer tegenaan zit.
Hier kun je op een filmpje zien hoe je zelf tandsteen kunt verwijderen bij je hond.
Tandsteen verwijderen bij honden door de dierenarts
Een dierenarts maakt het gebit bij honden wel beter schoon dan dat je dat zelf kunt doen. Daar hebben dierenartsen speciale (dure) apparatuur voor. En nadat het weer schoon is, polijst je dierenarts de tanden en kiezen ook nog een. Daardoor kan er minder makkelijk tandplak en daardoor tandsteen terug komen. Maar als je met enige regelmaat de bruine aanslag bij je hond verwijdert is er op zich geen noodzaak om het gebit perfect schoon te laten maken door je dierenarts. Een klein beetje tandsteen is op zich geen probleem. En onder narcose gaan is voor je hond natuurlijk ook niet gezond. Maar zitten er tanden en kiezen los als gevolg van tandsteen? Dan is het beter om het gebit van je hond bij de dierenarts te laten reinigen.
Hoe voorkom je tandsteen vorming in de toekomst?
Tanden poetsen
Wat kun je doen om te zorgen dat er geen tandsteen op de tanden en kiezen van je hond ontstaat? Volgens onderzoek uitgevoerd door Joel D. Ray, Jr., DVM en Diana L. Eubanks, DVM is elke dag tandenpoetsen met een tandenborstel de allerbeste manier om tandsteen te voorkomen. Doordat daarmee het tandplak elke dag verwijderd wordt, is er veel minder mogelijkheid voor mineralen om vast te hechten. En dus kan er geen tandsteen op de tanden bij honden vormen. Tandenpoetsen moeten honden alleen wel aanleren en dit kan soms een paar weken duren. Hier vind je een filmpje met uitleg hoe je tandenpoetsen kunt aanleren bij honden.
Tijdens het aanleren van tandenpoetsen maak je gebruik van een speciale tandpasta en vinger tandenborstel voor huisdieren. Tandpasta voor volwassen mensen is niet geschikt vanwege de hoeveelheid fluor die erin zit. Honden spugen de tandpasta immers niet netjes uit zoals wij mensen doen. Tandpasta voor baby’s kun je wel gebruiken, maar de smaak vinden de meeste honden niet lekker.
Wanneer je hond gewend is dat er over zijn tanden gewreven wordt met een vingertandenborstel, dan kun je daarna ook een gewone hondentandenborstel proberen aan te leren.
Tandsteen voorkomende voeding
Naast het poetsen is het ook mogelijk om speciale voeding aan je hond te geven waarin een stofje zit dat de vorming van tandsteen tegen gaat. Er komen als het ware minder mineralen vrij in het speeksel van je hond. Deze voeding is een complete voeding en je hoeft er dus niet iets anders bij te geven. De brokjes zijn daarnaast ook nog eens vrij groot waardoor je hond beter moet kauwen. Hierdoor wordt tandplak en dus tandsteen vorming ook nog eens tegen gegaan is uit onderzoek gedaan door Jerzy P. Gawor, Alexander M. Reiter, Katarzyna Jodkowska, Grzegorz Kurski, Marek P. Wojtacki en Anna Kurekz gebleken.
Drinkwater toevoeging
Het stofje dat in die voeding zit en dat de hoeveelheid mineralen in het speeksel vermindert is ook te verkrijgen als vloeistof die je in het drinkwater van je hond doet. Aan de smaak moeten ze echter meestal wel even wennen. Dus meng langzaam aan elke dag een beetje meer door het drinkwater van je hond heen, tot je de juiste dosering hebt. Trek daar maar gerust een maand voor uit. Let er daarnaast ook op dat je hond wel voldoende blijft drinken.
Dentastix
Voor honden is het ook mogelijk om dentastix te geven. Ook hierin zit dat stofje. Je moet dan wel elke dag èèn dentastix geven, maar aangezien daar ook veel calorieën in zitten hebben honden dan nog wel eens de neiging te dik te worden. Geef dus in elk geval veel minder eten wanneer je dit gaat geven. En hou hun gewicht goed in de gaten.
Mondspoel vloeistof
De vorming van tandplak en daarmee de vorming van tandsteen kun je ook tegen gaan door de tanden van je hond na elke maaltijd te behandelen met Hexarinse. Dit middel bevat chloorhexidine dat volgens onderzoek gedaan door P. S. Hull, R. M. Davies bacteriën en tandplak in de mond van je hond geen kans geven. En daarnaast bevat het zink dat ook de tandsteenvorming tegen gaat.
Veel laten kauwen en knagen
Door je hond op botten te laten kauwen en knagen schraapt hij zelf zijn gebit schoon. Dit is dus een vorm van mechanische reiniging. Het kauwen zorgt ook voor de bevrediging van de natuurlijke knaagbehoefte van je hond. Bij veel honden blijft er echter toch nog een beetje tandsteen achter op de hoektanden. Die moet je dus wel in de gaten houden. Om te kauwen zijn veel middelen te verkrijgen. Zelf hebben wij de voorkeur voor een varkensoor omdat de kans op verstikking of blokkade van de luchtpijp het kleinst is.
Het verhaal van Guus en zijn tandsteen: een case study
Guus is een Tsjechoslovaakse wolfshond kruising van 6 jaar oud, met een redelijke hoeveelheid tandsteen. Het zat vooral rond zijn hoektanden en scheurkiezen. Zijn eigenaar wilde voorkomen dat Guus in de toekomst onder narcose behandeld moest worden vanwege de risico’s van de narcose en de hoge kosten die daarbij komen kijken.
Voorbereiding: Guus werd geleidelijk gewend aan het gevoel van aanraking rond zijn tanden door middel van training. De eigenaar gebruikte hiervoor eerst zijn vingers en nagels. Guus vond het in het begin erg spannend en voordat hij het zonder stres toe liet, waren ze 5 weken verder. Daarbij trainden ze om de 2 tot 3 dagen.
Verwijdering van tandsteen: De speciale tandsteen-krabber werd gekocht en gebruikt om de tandsteen voorzichtig van Guus’ tanden te schrapen, beginnend met de grootste stukken tandsteen. Die zaten bij Guus vooral op zijn hoektanden. De eigenaar schrok in eerste instantie erg toen er een harde krak te voelen en horen was. Volgens de eigenaar leek het echt alsof er een stuk van de tand afbrak. De tand was daarna echter nagenoeg helemaal schoon. Ook Guus schrok een beetje van de krak. Daarom besloot de eigenaar Guus nog even flink te belonen en te knuffelen en daarna te stoppen met deze sessie. Twee dagen later gingen ze weer verder. Telkens werd er een minuut of twee gekrabt en waren er weer een paar tanden schoon. Na een aantal weken waren alle tanden weer zo goed als schoon en rook Guus ook aanzienlijk minder uit zijn bek.
Voorkomen van tandsteen in de toekomst: Om toekomstige vorming van tandsteen bij Guus te voorkomen, is de eigenaar begonnen met het dagelijks tandenpoetsen met een speciale tandenborstel en tandpasta voor honden. Guus was inmiddels goed gewend aan al dat gefriemel in zijn bek en liet het zonder problemen toe.
Veel succes met het tandsteen verwijderen bij je honden!
Hopelijk helpt bovenstaand verhaal om het tandsteen bij jouw hond of honden te verwijderen zonder narcose en zonder al te veel stres. Mocht je behoefte hebben aan overleg met onze dierenarts Nanda dan lees je hieronder hoe je haar om advies kunt vragen. Veel succes! Op naar een frisse honden-adem.
Vraag advies aan dierenarts Nanda
Heeft je hond of kat een medisch probleem? En wil je advies van een onafhankelijke dierenarts? Dan kun je gebruik maken van onderstaande whatsapp knop om advies aan te vragen. Dierenarts Nanda zal je dan zo goed mogelijk proberen te helpen. Stuur gerust foto’s of filmpjes mee. Op de Home-pagina vind je meer informatie over deze manier van advies geven en lees je wat de kosten voor het geven van het advies zijn. Hoe dan ook, veel sterkte voor zowel jou als je hond of kat!
