Haarbal bij katten

Een haarbal bij katten ontstaat door ophoping van haren in de maag. Wanneer de maagwand teveel door de haren geïrriteerd wordt zullen katten proberen deze haarbal kwijt te raken. Doordat ze bijvoorbeeld gras eten gaan ze overgeven, waarbij hopelijk de haarbal ook uit de maag verwijderd wordt. Hoewel het fijn is als de haarbal zijn lichaam verlaten heeft, zit je als eigenaar natuurlijk niet te wachten op een hoopje braaksel met een haarbal in je huis. Zeker niet als dat vaak voorkomt. In dit artikel vertellen we je meer over de vorming van haarballen en hoe je ze gemakkelijk kunt oplossen en voorkomen.

Hoe ontstaat een haarbal bij katten?

Katten vinden het belangrijk dat ze schoon zijn. Ze zullen zich dan ook veelvuldig schoonmaken door zichzelf te likken. Dit wordt volgens het onderzoek “Biological bases for the integration of appetitive and consummatory grooming behaviors in the cat: A review” hormonaal aangestuurd, met name door de hormonen serotonine en glucocorticoiden. Bij dit wassen blijven de haren in de haakjes op de tong van je kat hangen en verwijdert je kat het op die manier uit zijn eigen vacht. De haren kunnen bijna niet anders dan ingeslikt worden. Ze komen vervolgens in de maag van je kat en zullen via de darmen en dus zijn ontlasting het lichaam van je kat verlaten. 

Bij sommige katten blijven de haren echter teveel achter in de maag. Daar hopen ze zich op en raken verstrengeld met andere haren. Op een gegeven moment zit er een grote massa haren in de maag waar de maagwand geïrriteerd door raakt. Je kat wil van dat rottige gevoel in zijn maag af en zal proberen gras te eten. Gras eten zorgt ervoor dat de maag zijn inhoud naar buiten werkt via de bek van je kat. Met andere woorden, gras zorgt ervoor dat je kat kotst. Met een beetje geluk zit de haarbal dan ook in zijn kots en is je kat ervan verlost. 

Haarballen kat: hoe vaak?

Er zijn niet veel onderzoeken uitgevoerd die vast stellen hoeveel katten last hebben van haarballen. Vast staat in elk geval dat niet elke kat last van haarballen heeft. Bij de katten die er geen last van hebben zullen de haren dan ook op een normale manier het lichaam verlaten via de darmen en ontlasting. Dus zonder dat er ooit problemen in de maag ontstaan. Volgens het artikel “Hair Balls in Cats: A normal nuisance or a sign that something is wrong?” ontstaan haarballen bij katten vooral wanneer katten lang haar hebben of wanneer ze problemen hebben met hun maag-darm-stelsel. Het artikel beweert dat ongeveer 10% van ogenschijnlijk gezonde katten 2 of meer haarballen per jaar uitbraken. Bij langharige katten is dit zelfs twee keer zoveel. 

Haarbal kat symptomen

Van een paar haren in de maag van je kat heeft je hij doorgaans niet al te veel last. Maar klonteren de haren samen tot een prop dan zal dit de maagwand kapot schuren. Als gevolg daarvan kun je de volgende symptomen bij je kat opmerken wanneer hij last heeft van een haarbal:

• Kokhalzen (mensen denken vaak dat dit een hoestaanval is) 
• Overgeven
• Verminderde eetlust doordat de maag vol zit. 
• Constipatie of juist diarree door prikkeling of blokkade van maag en darmen
• Sloomheid/ziek zijn doordat een kat pijn in zijn maag heeft. 
• Buikpijn
• Gewichtsverlies door slechter eten
• Doordat ze zich niet lekker voelen gaan sommige katten zich vaker wassen. Met nog meer haarballen tot gevolg. 

Vastzittende haarbal kat

Zoals we hierboven al schreven hebben de meeste katten helemaal geen last van haarballen. Alleen wanneer de haren vast komen te zitten in de maag of in de darmen zullen ze voor problemen gaan zorgen. In de meeste gevallen zullen de haarballen uit de maag verwijderd worden door ze uit te kotsen.

In een zeldzaam geval lukt dat niet, zoals blijkt uit het artikel “Intestinal Obstruction by Trichobezoars in Five Cats“. De bal met haren zal dan in de maag blijven zitten en de maag continue blijven irriteren. Daarnaast is het ook mogelijk dat een haarbal toch de maag verlaat. Maar dan niet door overgeven, maar via de darmen. In dat geval is het mogelijk dat de haarbal in de darmen klem komt te zitten. Hierdoor kan voeding niet meer door de darmen heen. Uiteindelijk zal de kat heel ernstige buikpijn klachten krijgen en, indien het niet opgelost wordt, uiteindelijk overlijden door gebrek aan voeding. Gelukkig is dit een zeer zeldzaam geziene complicatie van een haarbal bij katten. 

Wat te doen bij haarbal kat

Heeft je kat last van een haarbal? Dan zie je hem waarschijnlijk herhaaldelijk pogingen doen om over te geven, zonder dat er een haarbal uit komt. Wanneer dit het geval is dan kun je het beste je kat een anti haarbal pasta geven. Dat is de snelste en gemakkelijkste oplossing. 

Anti haarbal pasta

In een goede anti haarbal pasta zit vloeibare paraffine. Dit zorgt ervoor dat er om de haarbal heen een glad laagje komt te liggen zodat de haarbal makkelijker door het maag-darm-kanaal kan bewegen. Daarnaast bevat het maut-extract dat ervoor zorgt dat de darmperistaltiek verbetert. Met andere woorden, het zorgt ervoor dat de darmen beter in staat zijn om de darminhoud vanaf de maag naar de anus toe te bewegen. Van dit middel moet je 4 dagen achter elkaar éénmaal daags 1,5cm aan je kat geven. Wil je kat dit niet uit zichzelf opeten? Smeer de pasta dan maar aan de bovenkant van zijn voorvoetjes. Hij wil schone voetjes hebben en zal de pasta er dan vanaf likken en doorslikken.  

Daarnaast bestaan er ook anti haarbal pasta’s met haar-oplossende enzymen. Deze enzymen zorgen er volgens het artikel “Effects of combined use of keratinolytic enzymes and sugarcane fibre on the hairball excretion in cats” ook voor dat er minder ophoping is van haarballen. Echter is er, voor zover wij weten, geen middel op de Nederlandse markt dat deze enzymen bevat. 

Hoe snel werkt anti haarbal pasta?

Heb je een goede anti haarbal pasta zoals bovenstaande kat-a-lax? Dan hoor je binnen 2 tot 3 dagen te merken dat je kat niet meer overgeeft. In veel gevallen zie je zelfs al na een dag verschil. Blijft je kat ondanks de anti haarbal pasta toch overgeven? Dan is het beter om met je kat naar je dierenarts te gaan. Er kan natuurlijk immers ook iets anders aan de hand zijn met je kat waardoor hij gaat overgeven. 

Haarbal bij je kat voorkomen

Voeding tegen haarballen

Het voorkomen van een haarbal bij katten die er heel erg gevoelig voor zijn kan volgens het onderzoek “Sugarcane fibre may prevents hairball formation in cats” door middel van suikerrietvezel. Dit is een zeer effectieve manier om haarballen bij katten te voorkomen. Daarnaast blijkt uit de eigen studie van Waltham (gerelateerd aan Royal Canin) “A Potential Nutritional Prophylactic for the Reduction of Feline Hairball Symptoms” dat ook Psylliumvezels voor een vermindering van haarballen zorgt bij 29% van de katten. Deze suikerrietvezel en psylliumvezels zitten beide onder andere in Royal Canin Fcn Intense hairball 34.

Voor katten die gevoelig zijn voor haarballen doordat ze een wat minder goede darmwerking of darmbeweging hebben is Royal Canin Gastrointestinal hairball een goede optie. Deze voeding ondersteunt de werking van de darmen door onder andere prebiotica en makkelijk verteerbare eiwitten. Hierdoor verbetert de darmflora, naast dat het de haarballen tegen gaat. 

Veel borstelen

Door zoveel mogelijk dode haren uit de vacht van je kat te verwijderen voorkom je dat je kat de haren inslikt. Vooral bij langharige katten is dit zeer belangrijk, aangezien deze katten extra gevoelig zijn voor het krijgen van haarballen. Borstel je kat dan ook het liefst één keer per dag met een goede borstel of kam.

Preventief anti haarbal pasta geven

Geef je kat 1x per week 1,5 cm anti haarbal pasta. Hiermee zorg je ervoor dat de haren die op dat moment toch in de maag van je kat terecht gekomen zijn makkelijk afgevoerd kunnen worden, zonder dat de haarbal al heel groot geworden is. De kleine haarballen zullen gewoon met de ontlasting mee naar buiten komen. Wil je kat dit niet uit zichzelf opeten? Smeer de pasta dan maar aan de bovenkant van zijn voorvoetjes. Hij wil schone voetjes hebben en zal de pasta er dan vanaf likken en doorslikken.

FAQ over haarballen bij katten

Zijn haarballen gevaarlijk voor mijn kat?

In de meeste gevallen zijn haarballen enkel heel vervelend voor je kat. Ze geven milde klachten. Maar in zeldzame gevallen kan een haarbal wel de darmen blokkeren met de dood tot gevolg wanneer de haarbal niet operatief verwijderd wordt.

Werken haarbal producten echt?

Wanneer er paraffine, psylliumvezels, rode bieten vezels en suikerrietvezels in zitten dan werken ze wel. In veel kattensnoepjes zitten ook deze ingrediënten, maar dan moeten katten wel veel snoepjes binnen krijgen om de haarballen op te lossen. Dit is dan uiteraard weer niet geschikt voor hun gewicht. Beter is het dus om een speciale voeding aan ze te geven of ze een anti haarbal pasta te geven.

Zijn er ook huismiddeltjes die haarballen voorkomen bij katten?

Ja, pompoenpuree bevat ook veel vezels. Door dagelijks wat pompoenpuree door de voeding van je kat te doen bevorder je de darmbeweging. Op die manier hebben de darmen meer kracht om haarballen uit het lichaam te verwijderen.

Het verhaal van Nox

Achtergrond Nox

Nox is een jonge Ragdoll kater van 1,5 jaar oud. Hij heeft regelmatig periodes dat hij veel overgeeft. Verder gedraagt hij zich op die momenten totaal niet ziek. De eigenaar dacht zelf dat het ging om haarballen. Dat komt immers vaak voor bij Ragdolls. Ze borstelde hem daarom dagelijks en zelfs 2x daags tijdens de verhaar periode. Daarnaast gaf ze hem elke dag 5 snoepjes om haarballen te voorkomen. Het probleem bleef echter bestaan. Daarom besloot ze zelf om anti haarbal pasta te kopen. Ze gaf hem dit 1x per week. Hij bleef echter last houden van regelmatig overgeven, hoewel het met de anti haarbal pasta wel iets minder werd. Aangezien hij er verder niet ziek van was besloot mevrouw om advies te vragen aan onze dierenarts Nanda.

Contact met dierenarts Nanda

Bij navraag bleek mevrouw nog een Ragdoll in huis te hebben. Deze had nagenoeg nooit last van haarballen overgeven. Deze vond het minder prettig om geborsteld te worden dan Nox die er duidelijk van genoot. Op advies van dierenarts Nanda is mevrouw de andere kat ook 1x per dag gaan borstelen. En wat bleek? Nox gaf niet meer over! Nox was namelijk erg close met zijn vriendje en waste hem regelmatig. Daarbij kreeg hij veel haren binnen dat zijn haarballen verklaarden en de anti haarbal pasta alleen dus niet voldoende was.

De oplossing

Toch vond dierenarts Nanda dit een beetje vreemd. Of de haren nou van Nox waren of van zijn vriendje, met 1x per week de anti haarbal pasta had dit voldoende moeten werken. Daarom vermoedde Nanda dat de darmen van Nox niet optimaal werkten. Haar advies was dan ook dat mevrouw er verstandig aan deed om Royal Canin Gastrointestinal Hairball te gaan geven aan Nox. Zijn vriendje mocht deze voeding ook krijgen, terwijl hij geen klachten had. Mevrouw vond dit wel zo handig. Na een maand kreeg Nanda het bericht van de eigenaar dat de klachten bij Nox volledig verdwenen waren en dat mevrouw zelfs even gekeken heeft of het ook goed bleef gaan zonder de andere kat te borstelen, aangezien deze er zo’n hekel aan had. En ook dat zorgde er niet voor dat de klachten terug kwamen!

Beterschap voor je kat!

Hopelijk heb jij nu voldoende tips, tricks en uitleg gekregen om de haarballen bij jouw kat tegen te gaan! Veel succes! Hopelijk hoef je snel geen haarballen meer van de vloer op te ruimen. Mocht je net als de eigenaar van Nox behoefte aan overleg hebben, dan kun je hieronder lezen hoe je met dierenarts Nanda in contact kunt komen.