Wat houdt ontstoken tandvlees bij de kat in?
Ontstoken tandvlees bij katten, ook bekend onder de naam gingivitis, is een ontsteking van het tandvlees rondom de tanden en kiezen in de bek van je kat. Deze ontsteking is meestal een gevolg van de opbouw van tandplak op de tanden. Dit is een kleverige laag van voedselresten waarin bacteriën gaan groeien. In dit tandplak kunnen op termijn ook mineralen gaan neerslaan. Hierdoor wordt tandsteen gevormd. In dit tandsteen kunnen nog meer bacteriën gaan groeien en daarbij kan het tandsteen het tandvlees gaan weg duwen en laten ontsteken waardoor wortels van tanden en kiezen los komen te liggen. Met uitval van tanden en kiezen als gevolg. Om nog maar te zwijgen over de pijn die de tandvleesontsteking veroorzaakt.
Maar ontstoken tandvlees kan ook ontstaan doordat er een wondje in de bek zat dat is gaan ontstoken. Met name na een vechtpartij of een ongeluk met een voertuig kunnen er wondjes ontstaan zijn. Deze kunnen soms door de bacteriën die in de bek van je kat voorkomen geïnfecteerd raken. Met ontstoken tandvlees bij je kat als gevolg. Doorgaans heb je dan in de dagen vooraf ook al gezien dat hij nog andere wondjes op zijn lichaam had.
Zeldzamere oorzaken van tandvlees ontsteking bij de kat zijn niesziekte of afweer onderdrukkende ziektes zoals kattenaids (FIV) of het leukemievirus (FeLV). Maar ook nierfalen kan ervoor zorgen dat tandvlees behoorlijk ontstoken raakt.
Wat zijn de symptomen van ontstoken tandvlees bij de kat?
Bij milde gevallen merk je eigenlijk vrij weinig aan je kat wanneer hij last heeft van ontstoken tandvlees. Bij katten met een milde vorm van ontstoken tandvlees zul je enkel zien dat het tandvlees er rood en geïrriteerd uit ziet. In de meeste gevallen wordt dit ontdekt op het moment dat je kat bij de dierenarts komt en hij helemaal nagekeken wordt voordat hij zijn vaccinatie tegen kattenziekte en niesziekte krijgt.
In ernstige gevallen hebben katten veel pijn aan hun ontstoken tandvlees. In dit geval zullen ze moeilijker gaan eten, ze kunnen het eten in hun bek van de ene kant naar de andere kant gaan “overgooien”. Of ze nemen een hap, schrikken van de pijn tijdens het eten en durven vervolgens niet meer verder te eten. Daarnaast kun je ook zien dat ze gaan kwijlen of dat ze hun tong buiten hun bek laten hangen. In sommige gevallen gaan katten ook met hun pootjes langs hun bek wrijven. Meestal komt er ook een behoorlijke vieze geur uit de bek van je kat. Als gevolg van de pijn in hun bekje kunnen ze ook nog wel eens zichzelf minder goed gaan wassen, wat een slechte vacht conditie tot gevolg heeft. Daarnaast kunnen ze soms ook behoorlijk chagrijnig zijn als gevolg van de pijn en het slecht slapen.
Hoe merk je dat kat pijn heeft?
Helaas merk je in veel gevallen helemaal niets. Katten zijn wat ontstoken tandvlees betreft soms behoorlijke bikkels. Maar in erge gevallen gaat je kat zich anders gedragen tijdens het eten wanneer er sprake is van ontstoken tandvlees. Het doet hem immers zeer. Daardoor kun je soms ook zien dat ze wat gaan afvallen na een paar weken slecht eten of dat ze over hun bekje wrijven met een pootje. In sommige gevallen kun je ook bloed aan hun bekje zien zitten. En natuurlijk kan hun vacht er ook onverzorgd uit gaan zien.
Kan ontstoken tandvlees vanzelf weggaan?
Dat kan wel, maar is meestal niet het geval. Indien de oorzaak van de ontsteking aan het tandvlees bijvoorbeeld tandsteen is, dan zal deze ontsteking pas weg gaan als het tandsteen opgelost is. Dat wil zeggen, totdat het tandsteen door een dierenarts verwijderd werd ofwel totdat de tand met tandsteen en al uitgevallen is.
Ook wanneer een wondje in het tandvlees ontstoken is geraakt krijgt je kat dat niet makkelijk zelf onder controle. Maar onmogelijk is het zeker niet. Het is echter verstandiger om je kat daarbij te helpen met een behandeling.
Wat verzacht ontstoken tandvlees?
Alles dat de bacteriegroei tegen gaat zal het ontstoken tandvlees laten verbeteren. Om ontstoken tandvlees dan ook te verzachten maken we het liefst gebruik van antibacteriële mondspoelingen die geschikt zijn voor katten. Hiervoor is hexagel het meest geschikt. Je moet dit 2x daags op het ontstoken tandvlees smeren, gedurende minimaal 5 dagen, maar mogelijk ook wat langer. Is het na 10 dagen nog niet over dan klopt er iets niet en is het verstandig om met je kat naar je dierenarts te gaan. Deze zal mogelijk een antibiotica-kuur voorschrijven en sterke ontstekingsremmers/pijnstillers.
Is ontstoken tandvlees oftewel gingivitis bij je kat besmettelijk?
In principe is ontstoken tandvlees bij de kat niet besmettelijk. Maar er zijn wel ziekte-kiemen die tandvlees ontsteking veroorzaken, zoals niesziekte, kattenaids of kattenleukemie. Het spreekt voor zich dat deze ziekte-kiemen wel besmettelijk kunnen zijn. Maar de meeste gevallen van ontstoken tandvlees is niet besmettelijk.
Oude kat met ontstoken tandvlees
Bij oude katten hebben jarenlang mineralen in zijn tandplak kunnen ophopen. Hierdoor is tandsteen ontstaan. Dit kan extreme vormen aangenomen hebben waarbij het tandsteen het tandvlees behoorlijk in de weg kan zitten en kan irriteren. Als gevolg hiervan hebben oude katten dus vaker last van ontstoken tandvlees dan jonge katten. Hoewel het bij jonge katten ook echt wel regelmatig voorkomt.
Daarnaast kan bij oudere katten de nierfunctie verslechterd zijn. Dan gaan afvalstoffen zich ophopen in het lichaam van de kat. Deze afvalstoffen komen dan ook op alle plekken verhoogd voor, dus ook op plekken waar normaal al veel bacteriën leven, zoals in de bek en het maag-darm stelsel van je kat. Bacteriën groeien goed waneer deze afvalstoffen in verhoogde hoeveelheden in hun leefgebied zitten. Daardoor kunnen infecties makkelijker ontstaan. Dus bij een oude kat met ontstoken tandvlees is het ook verstandig om de werking van de nieren te onderzoeken door middel van een bloedonderzoek.
Juveniele gingivitis bij de kat
Bij jonge katten komt er ook wel de aandoening juveniele gingivitis voor. Beter bekend onder de term gingivitis-stomatitis-complex. Hierbij ontstaat een behoorlijk heftige vorm van ontstoken tandvlees bij deze jonge kat. Dit ontstaat doorgaans vlak nadat de volwassen tanden en kiezen zijn doorgekomen. Verondersteld wordt dat het een soort van allergische reactie is op tandglazuur.
Bij katten met deze aandoening proberen we eerst behoorlijk wat behandelingen, maar eindigen zeer vaak met het compleet verwijderen van alle tanden en kiezen op de hoektanden na. Indien het probleem daarna nog altijd niet volledig opgelost is trekken we zelfs de hoektanden. Dit lijkt een zeer heftige beslissing, maar de katten hebben al zo lang ontzettend veel pijn dat er wel iets gedaan moet worden. Ze knappen doorgaans dan ook extreem snel op nadat de tanden getrokken zijn. Wanneer hun pijn verdwenen is zie je ze met de dag opbloeien. Je moet er toch zelf ook niet aan denken om maanden lang verschrikkelijke pijn in je mond te hebben?
Tips voor wat je moet doen met een kat met tandvleesontsteking?
In de eerste plaats moet je kijken of je veel tandsteen op het gebit van je kat ziet zitten. Dit doe je door zijn lippen op te tillen en ook vooral wat naar achteren te trekken. Daarbij zie je dan zijn kiezen tevoorschijn komen. Zit hier veel donkerbruin spul op de kiezen of tanden? Dan is dit hoogst waarschijnlijk de oorzaak van het ontstoken tandvlees bij je kat. Indien de tandvlees ontsteking niet al te extreem is en je kat van het mee-werkende type is (ja, ze bestaan!) dan kun je proberen of je zijn gebit schoon mag “krabben” met een tandsteen krabber. Probeer het eerst maar even of je met je duimnagel over zijn kiezen mag krassen. Als dat al niet lukt, dan gaat een tandsteen krabber ook niet lukken.
Mocht jouw kat besluiten te willen meewerken, krab dan alle bruine harde substantie van de tanden af. Vooral het tandsteen dat tegen het tandvlees aan ligt. Begin bij de tanden of kiezen in de buurt van de ergste ontstekingen aan het tandvlees. Doe elke paar dagen één tandje en beloon je kat na het krabben met het meest lekkere “snoepje” dat je voor hem kunt bedenken. Op die manier zal hij de volgende keer weer willen mee werken. Zodra het gebit weer schoon is zou hij geen tandvlees ontsteking meer mogen hebben. Overigens kan het wel een beetje gaan bloeden in de bek van je kat wanneer je het ontstoken tandvlees raakt. Probeer het tandvlees zo min mogelijk te beschadigen en te raken want dat doet hem zeer. Maar als het een beetje gaat bloeden hoef je je er niet te veel zorgen om te maken. Het stopt vanzelf.
Medicatie tegen tandvleesontsteking bij de kat
Indien je medicatie wilt geven tegen een tandvleesontsteking dan kun je zelf enkel gebruik maken van hexagel. Hierin zit de werkzame stof chloorhexidine wat de bacterie-groei tegen gaat in de bek. Deze doe je 2x daags gedurende 5-10 dagen op de ontsteking aan het tandvlees bij je kat. De ontsteking aan het tandvlees van je kat zou dan al snel moeten verbeteren.
Alle andere vormen van medicatie die zullen helpen tegen een tandvlees ontsteking bij je kat kun je enkel krijgen nadat je bij je dierenarts geweest bent. Denk aan antibiotica, ontstekingsremmers, en in zeldzame gevallen interferonen. Deze medicatie kun je in Nederland niet zelf aanschaffen in de winkel. Is de hexagel dus niet voldoende, dan zul je helaas toch even langs je dierenarts moeten gaan.
Wanneer moet je naar de dierenarts met ontstoken tandvlees bij de kat?
Wanneer je kat erg veel pijn heeft aan zijn bekje dan is het verstandig om gelijk naar je dierenarts te gaan. Deze kan je kat een pijnstiller geven en daarbij ook de oorzaak van de ontsteking aan zijn tandvlees vaststellen. Indien de oorzaak van de ontsteking tandsteen is, dan zal hij of zij een tandsteen behandeling voorstellen. In ernstige gevallen zullen ze daarbij dan ook helaas soms kiezen moeten trekken. Indien je dierenarts een andere oorzaak vermoed kan hij voor een andere aanpak kiezen. Denk bijvoorbeeld aan een bloedonderzoek om kattenaids, katten leukemie of nierfalen vast te stellen.
Kosten van behandeling van ontstoken tandvlees bij de kat
Uiteraard spreekt het voor zich dat de kosten afhangen van wat de oorzaak van het ontstoken tandvlees bij je kat is. Bij een complete gebitsreiniging en het trekken van wat kiezen kun je al gauw tegen de €400,- à 500,-aankijken. Maar is er slechts een onstekingsremmer en een antibiotica-kuur nodig dan zullen de kosten ongeveer €75,- zijn. De duurste behandeling is echter wanneer een compleet kattengebit getrokken moet worden bij een jonge kat. Dit kan ergens tussen de €700,- à €1000,- euro zijn. En dan nog, er zijn niet veel dierenartsen die deze behandeling uitvoeren. Ik kan je zeggen dat het een verschrikkelijk lastig, zeer vermoeiend en tijdrovend karwei is. Veel dierenartsen sturen je dan ook liever door naar een tandarts voor dieren. Maar hopelijk is dat bij jouw kat niet nodig.
Heb je behoefte aan overleg?
Hopelijk heeft deze tekst je vraag beantwoord over ontstoken tandvlees bij je kat. Als je nog steeds twijfelt, neem dan contact op met dierenarts Nanda via onderstaande whatsapp knop om haar advies te vragen. Op de Home-pagina kun je meer lezen over deze manier van werken. Ook vind je daar wat de kosten zijn voor het geven van advies.