Waarom drinkt mijn hondje veel water?

Je hondje drinkt de laatste tijd veel water, maar vroeger zag je hem nauwelijks bij de drinkbak. Daarnaast merk je ook dat hij sneller een volle blaas heeft of zelfs in huis plast. Dat lijkt toch niet helemaal normaal. En dat is het ook absoluut niet. Een hondje die veel water drinkt kan ernstig ziek zijn en zelfs overlijden aan de oorzaak van het vele drinken. Uiteraard wil je dit graag voorkomen. Daarom is het belangrijk dat de oorzaak van het vele water drinken gevonden wordt en, voor zover dat mogelijk is, behandeld wordt. De eerste stap is dan zelf een urineonderzoek doen bij je hond. Leer in dit artikel hoe je dit doet en ontdek zelf de oorzaak waarom je hondje veel water drinkt. 

Hoe meet je hoeveel water je hondje drinkt?

Dat is best wel makkelijk! Vul een bak met water en zet het op een keukenweegschaal. Schrijf de hoeveelheid even op! Vervolgens laat je je hondje hier 24u zonder beperking uit drinken. Na 24u zet je de bak met water weer op de weegschaal. Het eerste gewicht min het tweede gewicht is de hoeveelheid water die je hondje gedronken heeft. Let er uiteraard wel op dat niemand in de tussentijd de bak stiekem gevuld heeft! Heeft je hondje te weinig aan één bak water? Noteer dan hoeveel water hij gedronken heeft en zet erbij hoeveel uur hij over die hoeveelheid gedaan heeft, voordat je hem weer nieuw water geeft. Weeg deze hoeveelheid ook weer af.

Maar soms is het meten van de hoeveelheid water die ze drinken nauwelijks mogelijk. Veel honden drinken namelijk soms ook buiten uit vijvers, poeltjes of plassen. En die heb je natuurlijk niet allemaal vooraf kunnen wegen. Of je hebt meerdere honden in huis die uit dezelfde drinkbak drinken. In dat geval is het enkel mogelijk om een indicatie te hebben. Een hondje drinkt veel water als hij bijvoorbeeld langer dan vroeger bij de vijver blijft drinken of zit hij er vaker bij. Dan is dat een goede indicatie dat er iets in zijn lichaam voor zorgt dat hij dorst heeft. 

Welke symptomen kun je zien bij je hondje die veel drinkt?

Aangezien elke medische oorzaak verschillende symptomen kan hebben is het eigenlijk niet mogelijk om alle symptomen onder elkaar te zetten. Maar de volgende symptomen zien we in veel gevallen wel wanneer een hondje teveel water drinkt:

• Veel water drinken
• Veel plassen 
• In huis plassen (ongelukjes in huis)
• Gewicht verliezen
• Dof in de vacht zitten
• Vermoeid of sloom zijn
• Veranderingen in hoeveelheid eten (meer of minder eetlust kan allebei) 

Welke oorzaken kunnen de reden zijn dat je hondje veel drinkt?

Het is maar zeldzaam dat een hondje veel water drinkt omdat hij daar gewoon zin in heeft. In de meeste gevallen heeft hij meer vocht verloren. Om niet uit te drogen moet hij meer water gaan drinken om het vochtverlies te compenseren. En op welke manieren kan een hondje veel vocht verliezen? Door te braken, door gigantisch aan de diarree te zijn of door veel te plassen. De eerste twee zou je wel gemerkt hebben en als grootste probleem gezien hebben. En dan was je vraag niet geweest waarom je hondje zoveel water drinkt. Dus in dit artikel beperken wij ons tot het veel drinken door het uitplassen van grotere hoeveelheden urine. Met andere woorden: veel drinken en veel plassen. Als dierenarts hebben we het dan over polyurie en polydipsie, afgekort pu/pd. 

Drinkt je hondje echt veel water en plast je hondje ook grote hoeveelheden plas? Er zijn hier helaas heel veel mogelijke oorzaken voor. We beperken ons dan ook slechts tot de meest voorkomende oorzaken bij de hond. In de eerste plaats is een baarmoederontsteking vaak de oorzaak als je een ongesteriliseerde teef hebt. Daarnaast komen nierfalen, suikerziekte en leverproblemen ook vaak voor. En dan hebben we ook nog ziekte van Cushing en ziekte van Addison. Verderop leggen we je meer uit over deze medische aandoeningen. 

Een baarmoederontsteking als oorzaak dat je hondje veel drinkt

Elke niet-gesteriliseerde teef loopt het risico op latere leeftijd een baarmoederontsteking te krijgen. Volgens een Zweeds onderzoek uitgevoerd door Agneta Egenvall, Ragnvi Hagman, Brenda N. Bonnett, A˚ ke Hedhammar, Pekka Olson, en Anne-Sofie Lagerstedt krijgt 1 op de 4 niet-gesteriliseerde teven (dus 25%) een baarmoederontsteking. De gemiddelde leeftijd waarop een baarmoederontsteking ontstaat is ongeveer 7,5 jaar, maar met een grote spreiding. De klachten ontstaan doorgaans ongeveer 1 à 2 maanden na het begin van de vorige loopsheid. 

Is er sprake van een baarmoederontsteking, dan zitten er bacteriën in de baarmoeder. Het lichaam probeert die te verwijderen door er antistoffen en ettercellen op af te sturen. Dit vormt samen een verbinding met de bacteriën waardoor de bacterie niet meer schadelijk is. De grootste hoeveelheid van deze verbindingen blijft in de baarmoeder zitten, maar een klein deel komt via het bloed in de nieren. Daardoor kunnen de nieren niet goed werken en produceren ze grotere hoeveelheden te waterige plas. En als je veel water via je plas verliest, moet je veel drinken om niet uit te drogen.

Een baarmoederontsteking herken je aan etterige vulva-uitvloei. Maar soms is de baarmoedermond gesloten en komt de etter niet uit de vulva. De enige manier om dan een baarmoederontsteking vast te stellen is door een echo of een röntgenfoto bij je dierenarts. Verdenk je je hondje van een baarmoederontsteking? Ga dan snel naar je dierenarts. Dus ook in het weekend of ’s avonds. De baarmoeder kan scheuren als gevolg van de grote hoeveelheid etter. Loopt de etter in de buikholte dan ontstaat er een buikvliesontsteking en kan je hondje snel overlijden. Je kunt nog wel even meten of je hondje koorts heeft. Is jouw hondje die veel water drinkt een niet gesteriliseerde teef met koorts? Dan is een baarmoederontsteking zeer waarschijnlijk. 

Je hondje die veel drinkt als gevolg van nierfalen

Een hondje drinkt ook veel water wanneer hij last van nierfalen heeft. In het geval van nierfalen kan het zo zijn dat de nieren geen enkele urine meer produceren. Maar het kan ook zijn dat ze teveel urine produceren. Bij het filterproces horen ze eerst water door een soort van zeefje te doen en het daarna weer op te zuigen. Wanneer dat opzuigen niet goed verloopt dan spreken we van chronisch nierfalen. Je hond gaat dan waterige plas produceren. En in wat verder gevorderde gevallen gaan de nieren ook eiwitten doorlaten in de plas. De plas is dan dus waterig en bevat eiwitten tijdens een urine onderzoek. Meer over nierfalen lees je op de pagina over nierfalen bij de hond. 

Suikerziekte als oorzaak dat je hondje veel drinkt

Een hondje drinkt veel water als hij suikerziekte heeft. Gelukkig komt dit volgens een onderzoek gedaan door Madeleine Mattin, Dan G. O’Neill, David B. Church, Paul D. McGreevy, Peter C. Thomson niet vaak voor. Slechts 3 van de 1000 honden krijgt suikerziekte in zijn leven. Suikerziekte ontstaat wanneer de hond onvoldoende insuline aanmaakt. Maar ook wanneer de gemaakte insuline niet goed zijn werk kan doen. Het bloedsuikergehalte wordt dan te hoog. Daardoor gaan de nieren de suiker uit het lichaam halen. Dit verwijderde suiker trekt alleen ook extra water met zich mee het lichaam uit. In deze plas zit als gevolg daarvan suiker en deze urine is dan veel te waterig.

De eerste test die we dan ook doen bij een hondje met veel drinken en veel plassen is een urine onderzoek. Zit er suiker in de urine, dan is de kans zeer groot dat er suikerziekte speelt en dat dat de oorzaak is van het vele water drinken bij je hondje. 

Leverproblemen als oorzaak dat je hondje veel drinkt

Een hondje drinkt ook veel water wanneer hij een probleem met zijn lever heeft. Als een lever niet naar behoren werkt dan worden sommige stofjes in het lichaam niet aangemaakt. En andere stofjes hopen zich juist op omdat de lever ze niet verwijdert. Dit alles zet vele mechanismen in het lichaam in gang die als gevolg hebben dat de nieren meer water uit het lichaam gaan wegwerken. Zo ontstaat er dus meer plas. Het zijn meerdere zeer ingewikkelde processen die lang duren om uit te leggen. Daarom wijden wij er hier niet verder over uit. De urine is doorgaans enkel te waterig tijdens een urine onderzoek. Er zijn vaak geen andere afwijkingen in de plas te vinden. In sommige gevallen kan er ook een verhoogde hoeveelheid bilirubine zitten in de urine.  

Ziekte van Cushing laat je hondje ook veel drinken

De ziekte van cushing is ook een wat ingewikkelde ziekte om kort uit te leggen. Er is bij deze ziekte een te grote hoeveelheid cortisol productie. Dat is het stress hormoon. De bijnieren maken dit hormoon cortisol. De bijnieren kunnen overmatig veel cortisol gaan aanmaken wanneer er een tumor zit in een van de bijnieren. Maar ook kan er een goedaardige tumor in de hersenen zitten waardoor de bijnieren teveel aangestuurd worden om cortisol aan te maken. Het lichaam staat dus voortdurend onder invloed van dit stress hormoon cortisol. Dit is zeer slopend voor een lichaam. Er moet dan ook zo snel mogelijk ingegrepen worden. Meer uitleg over de ziekte van Cushing lees je op de betreffende pagina. Maar een van de symptomen van de ziekte van Cushing is dat een hondje meer water drinkt. 

Veel water drinken als gevolg van ziekte van Addison

Er is sprake van de ziekte van Addison wanneer de bijnieren juist te weinig cortisol aanmaken. Dus het is eigenlijk het tegenover gestelde van de ziekte van cushing. Bij deze ziekte ontstaan tekorten van mineralen in het lichaam. Hierdoor kunnen spieren en organen niet meer naar behoren werken. Honden met de ziekte van Addison beginnen eerst met trillen en moeilijk lopen. Vervolgens kan een hondje zeer acuut comateus worden als gevolg van deze ziekte. Snel handelen is dan ook noodzakelijk. Dikwijls is er de weken ervoor al opgemerkt door een eigenaar dat de hond meer water begon te drinken. De ziekte van Cushing ontstaat vooral bij de wat jongere volwassen honden van ongeveer 4-5 jaar oud. 

Een hondje die veel drinkt als gevolg van bepaalde medicatie

Je hondje drinkt veel water sinds hij bepaalde medicatie krijgt? Diverse soorten medicatie kunnen veroorzaken dat een hondje meer urine gaat uitplassen en dus meer water gaat drinken omdat hij dorst heeft. Een voorbeeld hiervan zijn de plas-tabletten die aan hartpatiënten gegeven worden. Maar een ander vaak gebruikt medicijn bij honden is prednison. Ook dit medicijn heeft als gevolg dat een hondje er veel van gaat plassen. En daardoor dus ook veel water gaat drinken. Verdenk je dat medicatie de oorzaak van het vele plassen en dus vele drinken bij je hondje is? Dan doet je er verstandig aan om de bijsluiter op het internet op te zoeken en te kijken of het als bijwerking vermeld wordt. Twijfel je? Dan kun je dit ook aan je eigen dierenarts vragen. Of je vraagt advies aan onze eigen dierenarts Nanda. Onderaan de pagina lees je hoe je met haar in contact komt. 

Hoe voer je zelf een urineonderzoek uit?

Je kunt zelf de urine van je hond opvangen en al een eerste onderzoek doen. Let wel op: je dierenarts zal dit mogelijk willen herhalen. Maak voor de zekerheid een foto van de teststrip-uitslag om je dierenarts te laten zien. Om zelf te testen kun je het beste gebruik maken van onderstaande urinetest. Je hoeft dan alleen maar met een schone soeplepel achter je hond aan te lopen en zijn plas op te vangen zodra hij of zij gaat plassen. Gebruik hiervoor de eerste ochtendurine!!! Daarna doe je de urine in een super schoon potje. Let er daarbij op dat in dat potje geen suiker gezeten heeft. Een klein spoortje suiker dat achtergebleven is kan ervoor zorgen dat je denkt dat je hond suikerziekte heeft.  

Vervolgens doop je het stripje in de urine en haalt het er gelijk weer uit. Het hoeft dus alleen even nat te worden. Na 30 seconden kun je de kleurvlakjes vergelijken met de waarden op het testblad op het potje. Hieronder staat daar meer over uitgelegd. Bewaar na de test de urine in de koelkast en breng het mee naar de dierenarts als je daar dezelfde dag nog heen gaat. 

Welke urine-waarden horen bij welke oorzaak van teveel drinken

Leukocyten

Leukocyten zijn afweercellen. Wanneer die in de plas van een hond zitten dan is er sprake van een infectie ergens in de urine wegen van de hond. Dus in de nieren, de afvoerbuisjes of de blaas. Maar, ook bij een baarmoederontsteking kunnen er afweercellen uit de baarmoeder met de urine mee naar buiten komen. Toch is deze test niet altijd even betrouwbaar bij honden.

Nitriet

Nitriet wordt gemaakt door bacteriën. Wanneer er dus nitriet in de urine zit dan is er waarschijnlijk een bacteriële blaasontsteking gaande. Hiermee kun je het beste naar je dierenarts toe gaan want er is waarschijnlijk een antibiotica-kuur nodig. Dit kan ook een oorzaak zijn van veel drinken en plassen, maar komt veel minder vaak voor.

Urobilinogeen

Deze waarde is vaak onbetrouwbaar bij honden. De stof urobilinogeen ontstaat soms bij leverproblemen of problemen met de galwegen. Mocht je hond dus veel drinken en veel plassen en daarnaast een verhoogd urobilinogeen hebben dan kan dit als gevolg van leverfalen zijn. Maar weet dat ook veel gezonde honden een verhoogde urobilinogeen kunnen hebben. Dus niet gelijk in paniek raken.

Protein = eiwit

Zit er eiwit in de plas dan is er ofwel ergens weefselschade in de urinewegen ofwel laten de nieren eiwitten door die in het bloed horen te blijven. In dit laatste geval is er sprake van nierfalen. Tref je eiwit aan in de urine van je hond dan moet er uitgezocht gaan worden waar dat vandaan komt. De kans bestaat dat jouw hond nierfalen heeft dat de oorzaak van veel drinken en veel plassen is.

pH

Het teststripje in de testset toont de pH, oftewel de zuurtegraad van de plas. Dit is belangrijk bij een blaasontsteking, maar is voor het uitzoeken van de oorzaak van veel plassen en veel drinken niet van toepassing.

Bloed

Bloed hoort niet thuis in normale urine. Het ontstaat wanneer er schade is in de urinewegen. In de meeste gevallen is er een blaasontsteking. Ook als gevolg van een blaasontsteking kan een hond veel zijn gaan drinken, maar de kans is groter dat de oorzaak ergens anders ligt. In elk geval moet er uitgezocht gaan worden wat de oorsprong van het bloed is. Er kan ook bloed zitten in plas van een hond met een baarmoederontsteking of een loopse teef. 

Specific gravity = waterigheid van urine

De normale ochtendplas van een hond hoort een waterigheid van rond de 1030 te hebben. Wanneer de waarde onder de 1025 zit dan is de urine abnormaal waterig en moet de oorzaak achterhaald gaan worden. Is de waterigheid ongeveer 1030 dan is zijn urine dus normaal. Het vele drinken komt dan niet doordat je hond veel water verliest via zijn urine. Dit is dus een soort van controle om zeker te weten of het vochtverlies via de urine optreedt. 

Glucose en ketonen

Dit vakje op de teststrip toont glucose. Dit is het suiker dat in zijn bloed zit. In normale urine hoort geen suiker te zitten. Zit dit er wel in dan is er zeer waarschijnlijk sprake van suikerziekte. Is die suikerziekte ernstig dan vormt het lichaam ook ketonen. Wanneer er dus ketonen in de urine van je hond aanwezig is, dan is uw hond echt ernstig ziek en ga je het beste onmiddellijk naar een dierenarts. Maar let op! Wanneer je een vervuild potje gebruikt hebt, bijvoorbeeld een oud jampotje, dan kan er nog suiker in het potje achtergebleven zijn. De teststrip zal dan aangeven dat er suiker in de urine zit, maar uiteraard is dit dan een valse uitslag.

Bilirubine

Bilirubine is een afbraakproduct van de rode bloedcellen. Normaal verlaat dit het lichaam via de ontlasting. Wanneer er een verhoogde hoeveelheid bilirubine in de urine zit dan kan dit als gevolg van bloedafbraak, maar ook als gevolg van leverfalen of een galwegblokkade. Echter, bij gezonde reuen komt het met enige regelmaat ook in de urine voor. 

Je hebt een vermoeden waarom je hondje teveel drinkt. En nu?

Het verhaal van Baxter: Case study

Baxter is een 7-jarige, niet-gecastreerde, mannelijke Labrador Retriever van 35kg. Hij heeft redelijk wat overgewicht. Het viel zijn eigenaar op dat Baxter vrij plotseling veel meer water dronk dan hij van hem gewend was. De eigenaar merkte ook op dat Baxter vaker de tuin in ging om te plassen. ’s Ochtends lag er soms een plas urine in de ruimte waar Baxter sliep, hoewel dat niet elke nacht het geval was. In elk geval maakte zijn eigenaar zich zorgen om Baxter en wilde weten wat hij mankeerde. Op basis daarvan nam hij contact op met onze dierenarts Nanda. Zij adviseerde om te meten hoeveel water Baxter per 24u drinkt en om een urine onderzoek te doen. Hierbij kwam het volgende naar voren:

Eerste observaties

• Meer water drinken: Baxter dronk ongeveer 3 liter water per dag, wat ver boven de normale hoeveelheid voor een hond van zijn kaliber ligt. Onder normale omstandigheden zou Baxter ongeveer 35kg x 50ml = 1750ml water per 24u moeten drinken.
• Toegenomen urineren: Frequente en grote hoeveelheden urine, vaak binnenshuis.
• Baxter was ook wat slomer dan normaal en wilde niet meer graag wandelen en spelen. 

Onderzoek

De eigenaar heeft met behulp van een schone soeplepel ochtendurine opgevangen van Baxter, om een urineonderzoek te kunnen doen. Het onderzoek toonden de volgende afwijkingen:

Glucose: Aanwezig in de urine, wat normaal gesproken niet voorkomt.
Ketonen: Afwezig, wat suggereert dat er nog geen sprake is van ketoacidose.
Specific gravity (de waterigheid van de urine): 1020 en dus lager dan 1030 dat het hoort te zijn, wat wijst op te waterige urine.

De eigenaar is op advies van Nanda naar zijn eigen dierenarts gegaan Deze heeft het urine onderzoek herhaald en een bloedonderzoek gedaan. Ook viel daar op dat Baxter nog wel te zwaar was, maar in 8 maanden tijd wel 4 kg was afgevallen zonder dat de eigenaar hem op dieet had gezet. 

Diagnose

Op basis van de klinische tekenen, urinetestresultaten, en de bloedtestresultaten, bleek dat Baxter inderdaad suikerziekte had, zoals de eigenaar zelf al vermoedde op basis van het urine onderzoek dat hij zelf uitgevoerd had .

Behandeling

Aangezien Baxter overgewicht had was de kans heel groot dat er bij Baxter sprake was van insuline resistentie. Hierbij is er normaal gesproken wel genoeg insuline, maar reageert zijn lichaam niet goed genoeg op die insuline. Daarom werd bij Baxter gestart met het injecteren van insuline om zijn bloedsuikerspiegel te stabiliseren. Daarnaast was het belangrijk dat Baxter een andere voeding kreeg. Van die voeding bleef zijn suikerspiegel gedurende de dag wat gelijkmatiger en zou hij ook gaan afvallen. Door het afvallen zou de insuline resistentie minder worden en kan uiteindelijk de dosering van de te injecteren insuline omlaag. Daarnaast moest hij eigenlijk in het begin elke week naar de dierenarts om zijn suikerspiegel te meten. 

Dierenarts Nanda heeft de eigenaar echter uitgelegd dat hij dit ook zelf thuis kan meten en hoe hij moet handelen bij welke waarden. Deze manier vond meneer veel prettiger omdat het hem veel tijd scheelde en omdat Baxter nou niet bepaald fan van de dierenarts was. Wel vertelde Nanda dat als zijn suikerspiegel te laag was, dat hij dan wel met spoed bij zijn dierenarts terecht moest kunnen voor een behandeling. Dit heeft meneer met zijn eigen dierenarts afgesproken en was geen probleem. Baxter is nu al 6 maanden heel stabiel en voelt zich weer heel fit en levendig. Hij kan op deze manier gewoon lekker oud worden, mits hij het goed blijft doen met de insuline. 

Veel succes bij het achterhalen van de oorzaak waardoor je hond teveel drinkt!

Gebruikte bronnen

• Belshaw BE. The differential diagnosis of polyuria/polydipsia in dogs. Veterinary Quarterly. 1995;17(sup1):19-21. doi:10.1080/01652176.1995.9694573