Wormen bij katten herkennen

Het herkennen van een wormen besmetting bij katten is niet gemakkelijk. De wormen zelf zie je in veel gevallen niet zitten. Toch kunnen ze voor behoorlijk wat problemen zorgen bij je kat. In de meeste gevallen zijn hun symptomen en klachten echter mild. Wormen bij katten kun je herkennen aan een doffe vacht, afvallen, een bolle buik en nog veel meer. Op deze pagina vertellen we je alles over de verschillende soorten wormen die katten in hun maag-darm-stelsel kunnen krijgen, of ze besmettelijk zijn voor mensen (ja!) of andere huisdieren, en natuurlijk waarom het hebben van wormen voor je kat gevaarlijk kan zijn. Uiteraard vertellen we je ook hoe je kat snel van zijn wormen verlost kan worden. Dus lees snel verder. 

Wormen herkennen aan een doffe vacht bij je kat

Ook wormen moeten voeding binnen krijgen om te kunnen leven. Wormen die in de darmen van een kat leven, halen die voeding uit de darm-inhoud van jouw kat. Je kat krijgt daardoor minder voedingsstoffen binnen. Maar soms voeden ze zich ook met stukjes darmwand van jouw kat. En door de wondjes die sommige worm-soorten kunnen maken verliezen katten ook veel waardevolle stoffen uit hun lichaam. Met slechts een stuk of tien wormen in de darmen van je kat zul je niet snel een doffe vacht krijgen, maar in veel gevallen zitten er veel meer dan tien wormen. En zij ontnemen allemaal wat voeding van jouw kat. Een doffe vacht is dan vaak het eerste dat je kunt opmerken. 

Kat wordt mager door wormen

Zoals we hierboven al vertelden nemen alle wormen die in de darmen van je kat leven wat voedsel af van je kat. Wanneer je kat niet zelf kan bepalen hoeveel voeding hij mag eten kan hij dit niet compenseren. Hij zal mager worden als gevolg van de wormen. 

Daarnaast zorgen de wormen in de darmen van jouw kat voor een “vol” gevoel waardoor je kat minder zin heeft om te eten. Hij zal dus in de loop van een paar maanden behoorlijk mager kunnen worden als hij wormen in zijn darmen of maag heeft zitten. 

Kat kotst wormen uit

Katten kunnen verschillende soorten wormen krijgen. Zo hebben zij soms ook de spoelworm Ollulanis tricuspis krijgen, hoewel die zeldzaam is in Nederland en België. Deze worm heeft een volledige levenscyclus die zich afspreelt in de maag van een kat. Daarnaast kan ook de spoelworm Toxascaris Leonina zich in de maag van katten bevinden, hoewel zij liever in de dunne darm van je kat leven. 

Aangezien katten vrij gemakkelijk kunnen kotsen om hun haarballen uit hun lichaam te verwijderen, kunnen ze ook vrij gemakkelijk deze wormen uit kotsen. In het braaksel zie je dan een paar wormen zitten, die in veel gevallen nog bewegen. 

Kat heeft wormen uit zijn anus

In de meeste gevallen sterven wormen na enige tijd en worden ze verteerd in de darmen van je kat. Je ziet dan in veel gevallen geen wormen uit zijn anus komen. Heel soms, wanneer je kat echt veel wormen in zijn darmen heeft zitten, kun je de dode wormen wel in zijn ontlasting zien zitten. 

Er kan echter ook sprake zijn van een lintworm. Deze bestaat uit allemaal kleine stukjes, de proglottiden. In die proglottiden zitten enorm veel eitjes van de lintworm. En zij kunnen los komen van het lichaam van de lintworm en dan zelfstandig via de anus van je kat naar buiten kruipen. Zij zien eruit als kleine witte rijstkorreltjes die nog wat kunnen bewegen. Ze vallen van je kat af en drogen op in de omgeving van je kat. De eitjes kunnen vrij komen uit die stukjes lintworm en zo andere dieren besmetten. 

Een dikke buik bij je kat door wormen

Je kat kan door een enorme hoeveelheid wormen in zijn darmen ook een behoorlijk dikke buik krijgen. Dit zien we soms bij zwerfkatten, maar bij onze huis-katten komt dit niet vaak meer voor. Ze hoeven immers niet vaak wilde dieren te vangen om te overleven en krijgen dus ook minder grote hoeveelheden wormeneitjes binnen. Wel kunnen we zo’n dik buikje nog wel eens zien bij jonge kittens. Hun buik is nou eenmaal kleiner en de wormen even groot als bij volwassen katten. Hun buik zal dan ook sneller dik worden van minder wormen. 

Daarnaast kunnen wormen ervoor zorgen dat je kat eiwitten verliest via de wondjes in de darmwand die sommige wormen kunnen veroorzaken. Wanneer een kat heel weinig eiwitten in zijn bloed heeft kan het bloed minder goed vocht vasthouden. Het gevolg is dat het vocht zich wat meer ophoopt in de buikholte en daar zorgt voor een dikke buik. 

In beide gevallen zul je meestal ook zien dat ze op de rest van hun lichaam behoorlijk mager voelen, maar dat alleen hun buik behoorlijk dik geworden is. 

Soorten wormen bij katten

Er zijn verschillende soorten wormen bij katten te vinden. Zo hebben ze rondwormen, haakwormen, zweepwormen en lintwormen.

• Rondwormen: dit zijn wormen die er een rond, langwerpig lichaam hebben en zich niet vasthechten aan de darmwand van je kat.
• Haakwormen: Dit zijn wormen die ook een rond lichaam hebben, maar die ook een soort haakvormige mond hebben waarmee ze zich vastgrijpen aan de darmwand van je kat. Hierbij maken ze beschadigingen in de darmwand. De foto hieronder is van een haakworm.
• Zweepwormen: Zij hebben een heel dun lichaam aan de voorkant dat breder eindigt aan de achterkant. Dit lijkt dus op een zweep, vandaar de naam. Zij komen niet zo heel veel voor bij de Nederlandse en Belgische katten.
• Lintwormen: Hun lichaam bestaat uit vele kleine segmenten. De achterste segmenten komen los van het lichaam en verlaten op die manier het lichaam van jouw kat. Deze stukjes kunnen zelfstandig bewegen en veroorzaken vaak jeuk aan de anus van je kat.

Wil je de exacte namen weten van alle wormen die bij katten kunnen voorkomen? Dan vind je deze op de pagina over inwendige parasieten van de ESCCAP.

Hoe weet je zeker of je kat wormen heeft?

Dat weet je niet zeker op basis van symptomen die je kat vertoont. Zoals we al vertelden hebben heel veel katten wel wormen, maar geen symptomen. 

Je weet pas zeker wanneer je kat wormen heeft door een ontlasting onderzoek te (laten) doen. Vrijwel alle wormen zorgen in meer of mindere mate voor worm-eitjes in de ontlasting. Deze wormeitjes zijn resistent aan de verterings-sappen in de darmen van je kat en gaan dus niet stuk, in tegenstelling tot de wormen zelf. Met behulp van een bepaalde techniek kun je wormen-eitjes laten drijven en ze zo als het ware uit de ontlasting filteren. Vervolgens wordt de gefilterde vloeistof onder de microscoop onderzocht en kunnen de eitjes gevonden worden. Of niet, natuurlijk. In dat laatste geval heeft je kat geen wormen besmetting in zijn lichaam en is een ontworming niet nodig. 

Je dierenarts kan dit onderzoek in de praktijk uitvoeren. Het is echter een behoorlijk tijdrovend klusje en dus vaak relatief duur. Maar je kunt dit nu ook zelf laten onderzoeken zonder tussenkomst van je dierenarts met behulp van onderstaande testkit. Zo voorkom je dat je jouw kat onnodig een ontworming geeft. Dat scheelt weer chemische bestanddelen in zijn lichaam. 

Zijn wormen bij katten besmettelijk voor andere dieren?

Ja, de meeste wormen die katten in hun darmen hebben leggen eitjes die met de ontlasting naar buiten komen. Wanneer deze ontlasting in de kattenbak terecht komt en er vervolgens een andere kat dezelfde kattenbak gebruikt kunnen de eitjes aan de vacht van deze kat vast hechten. Wanneer je kat zichzelf dan wast krijgt hij de eitjes binnen en kunnen ze zich gaan ontwikkelen tot volwassen wormen. 

Daarnaast kan de lintworm Dipylidium caninum via vlooien overgedragen worden van de ene kat op de andere kat. 

Wanneer katten buiten hun behoefte doen dan begraven ze hun ontlasting doorgaans. Eitjes zijn echter heel resistent en ze kunnen dan ook lang in de omgeving overleven. Op een gegeven moment kunnen ze opgegeten worden door andere dieren, bijvoorbeeld je hond. De wormen die bij katten voorkomen kunnen in veel gevallen ook andere diersoorten besmetten. Het is dan ook verstandig om alle dieren die je in huis hebt te voorzien van een ontworming.

Hoe gevaarlijk zijn wormen voor een kat?

Wanneer er slechts een paar wormen in de darmen leven van je kat is dat doorgaans geen probleem. Je kat heeft daar geen last van. Pas wanneer het om heel veel wormen gaat kan je kat een tekort aan voedingsstoffen krijgen. Op die manier zal je kat onvoldoende voedingsstoffen uit zijn voeding kunnen halen om gezond te blijven. Bij onze huis-katten komt dit niet zo vaak voor aangezien we ze voorzien van voeding uit de dierenwinkel die wormvrij is. Ze zullen dan ook doorgaans met name wormen binnen krijgen via het vangen van wilde dieren of een lintworm via vlooien van een ander dier. 

Toch is het mogelijk dat de wormen ervoor zorgen dat er een darmblokkade ontstaat in de darmen van je kat. Meestal is er dan sprake van een stuk darm dat klem komt te zitten in een ander deel van de darm. Dit zal dodelijk aflopen wanneer je kat niet op tijd geopereerd wordt. Je kat heeft echter zo intens veel buikpijn en is zo ziek dat de kans dat je dit over het hoofd ziet niet groot is. 

Wormen bij katten behandelen nadat je ze herkend hebt.

Je kunt katten op vele manieren behandelen tegen wormen. Hierbij is het lichaamsgewicht van je kat wel van belang. Niet elke kat kun je even makkelijk behandelen met een ontworming. Het is dus een kwestie van proberen om erachter te komen welke soort bij jouw kat het beste werkt.

Tabletten

De goedkoopste behandeling is door je kat een ontwormings-tabletje te geven. Hierbij is een éénmalige behandeling voldoende om wormen te doden. De hele jonge stadia zijn echter vrij resistent aan ontwormingsmiddelen. Zie je dode wormen in de ontlasting van je kat zitten, nadat je hem een ontworming hebt gegeven? Geef hem dan 3 weken later nog een ontworming. Op dat moment zijn de jonge wormen volwassen geworden, maar hebben ze zich nog niet kunnen voortplanten. Een heel goed en veelgebruikt middel, met weinig bijwerkingen is Milbemax. Deze tabletten zijn smakelijk voor je kat en dus kun je het door wat vlees doen. De meeste katten eten het dan zonder problemen op. Maar soms heb je er helaas een eigenwijs exemplaar tussen zitten… Op onze pagina over “hoe geef ik mijn kat een pil lees je meer tips. 

Druppels voor in de nek

Katten die erg lastig zijn met het geven van een ontworming in tabletvorm kun je doorgaans wel makkelijk behandelen met een druppel in hun nek. Het middel wordt dan via de huid opgenomen en verspreid door het lichaam. Ook voor katten die snel overgeven van een ontworming is dit een zeer geschikte manier van ontwormen.

Vloeibaar of pasta

Een pasta of vloeistof zal ook via de bek naar binnen moeten gaan. In veel gevallen waarbij tabletten niet lukken, lukt een pasta of vloeistof wel. Je zult je kat even vast moeten houden en de pasta zelf in zijn bekje moeten spuiten. Maar vaak is dat net wat makkelijker dan een pil in de bek van je kat zien te krijgen.

Hoe vaak moet je jouw kat ontwormen?

De European Scientific Counsel Companion Animal Parasites (ESCCAP) adviseert om je kat elke 3 maanden te ontwormen of op zijn minst te testen of hij wormen heeft. Katten die niet buiten komen en dus veel minder kans hebben om besmet te worden, kunnen volstaan met een ontworming om de 6 maanden. En de katten die liefhebbers zijn van vogels en muizen kun je het beste elke maand een ontworming geven of testen. Zo lopen jij en je kat de minste risico’s om een wormenbesmetting te krijgen. 

Veel succes!

Hopelijk heb je nu voldoende informatie om jouw kat en jezelf geen onnodige risico’s te laten lopen. Zoals we al vertelden, een enkele worm in zijn darmen is zeker niet erg. Maar wanneer het er teveel worden kan het gevaarlijk voor hem worden. Veel succes!